Sangkul Putih dan Kusumdewa untuk Pemangku


Seorang Pemangku atau Pinandhita dalam melaksanakan tugas dan swadharmanya sebagai orang suci dalam hal melayani umat dan memiliki kawenangan untuk nganteb upacara yadnya harus mengetahui gagelarannya sebagai Pemangku seperti yang tersurat dalam Lontar Sangkul putih maupun Lingganing Kusumdewa.
Dalam lontar ini sangat jelas sekali mengenai gagelaran Pemangku itu. Urutan atau eedan yang lumbrah disebut dudonan karya yang sangat rinci dan sistematis dijelaskan, dengan demikian Pemangku dalam menjalankan swadharmanya bisa dijalankan dengan baik.

Bagi yang hendak belajar menjadi Pemangku atau mungkin ingin mengetahui mantra Pemangku, silakan disimak mantra di bawah ini yang diambil dari Kitab Sangkul Putih Kusuma Dewa, ini merupakan mantra pegangan bagi para Pemangku.

 

Sangkul Putih

Iki utamaning pemangku, yening mangku jagat mangku dalem ngarania, masucian purnama muang tilem, berate yoga semadi, ngangge tingkahing kedarman, mangkana tingkahing mangku jagat.
Yan nora pageh ngelaksanaang kedarman mangku sira mangku sorbet ngaran, kawenang lumaku ing sor tan kewenang sira ngangge pustaka, kawenang sira kebasa mangku, cantule sira nampi, dadu weruh ngaku weruh, tuhu sira dusun, salah tampen.
Iki rajahan imangku ne ngaran suci nirmala, tuhu suci tan paleteh, tuwi utamaning utang jatiania ya mangkana, iki ngaran pupating sapta pitu.
Sapta ngaran pitu, pitu pituwi, tuwi ngaran putus, ayua wera ring wong lian kekesakena iki, utama dahat, iki rajahniya.

 

 

Iki ngaran Kesuma Dewa, penganggen nira sang mangku jagat. Kawenang nyuci adnyana nirmala, ngaran nara pinaka raga, bau pinaka tripada. Sirah pinaka suamba misi tirtha, ring selaning lelata. Ongkara sumungsang pinaka candane. Cita nirmala pinaka wija. Sucining awak pinaka dipa. Nitra manis pinaka dupa. Ujar tuwi rahayu, mengenakin pangerengenta, agni ring nabi, pinaka sekar tunjung. Kucuping tangan kalih pinaka genta. Futukniya pinaka yang ngaran. Sika tingkahing amuja, samangkana sang mangku jagat, ring Kusuma Dewa, iki luwirnia, sira mangku, 

Ar = suwa, Ang = dada, = muka, iki kawuruhakena tingkahe dadi mangku, wenang sor, wenang luhur, sira mangku, kaya iki sira mangku kaweruhing aji, yeki luwirniya kaweruhakena, ning ngaran sang brahmana, nang ngaran sang nata ratu, ngaran pada mara, padu pandita, nang-ning, ning-nang, yata kaweruhakena, tingkahing mangku jagat. Dening iki tuwi ngaran mangku sapta jati, Sapta ing aran ning-nang.
Pitu = ngaran pitutur, pitu ngaran putus, tus ngaran tas, tas ring daging raga, ika ngaran pandita mangku jagat, iki rajahnia.
Ingaran, pedarman.

 

 

Iki Pangerasukan Pemangku Kul Putih

(serana toya, ring sekar sugiang)

Mantra:

Tabe Ida Betara ring Bangun Sakti malinggih ring secan titiange.
Tabe Ida betara ring Pasek, malinggih ring karnan titiange.
Tabe Ida Betara Maspait, malinggih ring rah titiange.
Tabe Ida Betara di Puseh, malinggih ring angkihan titiange.
Tabe Ida Betara di Dalem, malinggih ring sabdan titiange.
Tabe Ida Betara di Majapahit, malinggih ring jiwan titiange.
Tabe Ida Betara di Batur, malinggih ring lidah titiange.
Tabe pakulun Ida Betara ring Gunung Agung, malinggih ring lidah titiange.
Tabe Ida Betara di Kadewatan malinggih ring wat titiange.
Tabe Ida Betara di Kebon malinggih ring ambun titiange.
Titiang kulisia Kulputih, Ong Dewa sapurnaya nama Siwaya,
yang Dewa siksa purnaya namah Ang Ah

Iki Pabersihan Sira Mangku

Pukulun sira Sang Hyang Kulputih, dadukun sakti panyisikan, sidi sidia labaha,
Teka laba-laba-laba

Pingit juga sira mangku, yan nganggen pabersihan iki, jati sira mangku, Dewa waluya sira, masarira mangku sira ngaran.

Yan hane wong ngalpaka nasa ring sira kena temah ring yang Dewa, kena jahtah semat, siapa langgana ring mangku anak putu buyutnia tan maren kena temah surud pamuktinta manadi wong.

Ong awigene mastu name sidem

Iki lingganing kusume dewe, gagelaran ipemangku ngastiti ring kayangan, buating dadi pemangku para undakan betare ngaran, pemangku durung apod gale, adikse Widi kerame, manetepan separi kerame dadi pemangku putus, anyangkul putih, aje salah sambut, aje salah tindak dente aning kahaken, separi kerame ngayah ring Widi, ring padanire betare ring pure-pure, pajenenganira pare yang ling lemah, kunang keramanire, yan sampun sire abersih anuun pada ring sang pandite siwe yogi suare, wawu wenang sire angerangsukaken sake buating aji Sangkul putih, yan durung samangkane, tan wenang, tulah pue kite kene sode denier Sang Hyang Widi, apan kite langgane, tulah tempal, ngaran.

Kunang yan sire ipemangku kewale wawu abersih dening pawintenan olih panugerahanire sang pandite, buat ning darma pawintenan, agame merajah sastre ring rage, wenang iki lingganing kusuma dewa juge gelarakene, separi keramane angilen betare ring pure-pure, kayangan, wenang iki tutakene, aje nune ngaluwihin, apan kerame wusapatike, panugerahanire Sang Hyang Aji, yantan mangkane baye keneng dose sire debetare.

Satingkahing dadi pemangku kari mekeundakan Widi, yan pare sadeg, tuwin pare saying, pare sutra, keramanie sabran dine ayu, patut apeningan, mabersih nyuciang rage, madan nyuci laksane, nganggen satingkahing pawintenan, ento malu pelajahin, tur nunas tirtha pengening-ening ring pure-pure penyiwiyan, mekadi pedande make penelah regeding awak.

Luwir tirthane tunas pengelukatan pebersihan. Suwude papeningan apang age kipemangku kepure reraksannyane mererisak matedas-tedas, mesasapuh nyaupang luu-luune muah ebuke saluwiring ngregeding palinggihan Widine, tur raris manetepang sapule-paline, pangilen-ilen Widine, ape luwire, iki tut keramannie :


Sumber

Kusuma Dewa & Sangkul Putih

Sri Reshi Anandakusuma, 1973 dan I Made Gambar, 1987



Beryadnya dengan Sharing

Tak akan Mengurangi Pengetahuan

Dapatkan Dalam Versi Cetak
Baca Juga