I Ketimun Mas


Ada katuturan satua “I Ketimun Mas”. Dogesé malu  ada koné anak luh balu ngelah pianak luh adiri, adanina  I Ketimun Mas. Ia mumah di tanggun désané, Désa Dauh Yéh, paek tekén alas. Kacerita jani, semengan mara bangun, mémén I Ketimun Masé lakar luas ka peken. Sawiréh lakar luas joh, mabesen ia tekén panakné, kéné. “Cening, Cening Ketimun Mas, mémé bakal luas ka peken. Nyai ngijeng jumah, nyanan gapgapina ja laklak. Jumahan metén Nyai nongos, kancing men jelanané. Yéning ada anak kauk-kauk tidong mémé, eda pesan ampakina!”

Kacerita I Ketimun Mas, nongos jumahan metén makancing jelanan. Sagét teka I Raksasa kauk-kauk, munyinné gedé tur garo, “Cening, Cening Ketimun Mas, mémé teka, ampakin mémé jelanan!” Pedasanga baan I Ketimun Mas. “Né, nyén ya ngelah munyinné? Nguda gedé tur garo? Bah, tidong i mémé.” Kéto kenehné I Ketimun Mas. I Raksasa tusing ampakina jelanan. Mulih lantas I Raksasa.

Kacerita jani teka méménné. Ampakina lantas jlanan, kriut gedebleg. Morahan I Ketimun Mas, “Mémé, ibusan ada anak kauk- kauk. Munyinné gedé tur garo. Jejeh pesan atin tiangé. Tusing bani tiang ngampakin jelanan.” Méménné kendel kenehné. I Ketimun Mas gapgapina laklak aungkus. Kéné méménné ngomong, “Tawang Nyai ento, ané kauk-kauk i tunian? I Raksasa ento. Yen ento ampakin jelanan, sinah suba Cening lakar plaibanga.”

Buin maniné, biin méménné ka peken. Makiré ia majalan ka peken, teges ia mabesen, “Cening, cening, mémé lakar ka peken. Jumah metén ngijeng, kancing jelanané. Ingetang munyin méméné ibi. Yen tusing mémé ané makaukan, eda pesan ampakina jelanan!”

Kacerita jani I Raksasa, lakar buin kumahné I Ketimun Mas. Di jalan nepukin ia anak ngangon bébék. Paekina pangangon ento, awakné ngetor pesu peluh baan jejehné. Ngomong I Raksasa, “Ih, jero pengangon bébék, jalan kema kumahné I Ketimun Mas. Nyanan lamun tusing jumah méménné, kauikin I Ketimun Mas!” Masaut i pangangon, “Aksamang nggih, bébék tiangé tusing ada nongosin.” Mara kéto I pangangon bébék ngomong, jeg galak I Raksasa tur ngraos kéné. “Nah, yen tusing nyak, ia tendasné kal amah, asang awaké seduk.” Mara kéto, nyak lantas i pengangon bébék nuutin.

Kacerita, dapetanga umahné I Ketimun Mas suung. Ngomong I Raksasa tekén i pangangon, “Nah, kema kaukin I Ketimun Mas! Ia jumahan metén makancing jelanan. Jangihang munyiné, apang nyak cara munyin méménné!” Saja I pengangon nyak makaukan ké né. “Cening, Cening Ketimun Mas. Ampakin ja mémé jelanan!” Sawireh kadéna saja méméné teka, kendel I Ketimun Mas. “Kriut gedebleg”, jelanané kampakang. Saget saupa I Ketimun Mas, plaibanga baan I Raksasa. Béh, déwaratu jerit-jerit I Ketimun Mas ngeling katulung- tulung. “Aduh … mémé, tiang uluk-uluka, tulung… tulung …! Tulungiun tiang, tiang plaibang raksasa!” Kéto I Ketimun Mas.

Gelisang satua, neked I Raksasa jumahné. Tekepina I Ketimun Mas aji grobag, tetehina aji lesung batu. I Raksasa ngelah juru ijeng dadua. Ané adiri buta, ané lénan bongol. Ngomong I Raksasa, “Ih, Buta muah Bongol! Eda luas kema-mai! Waké lakar ngalih bakal basa malu akejep!” Ngarod I Ketimun Mas ngeling, di tengah grobagé mateteh lesung.

Kacerita né jani, méménné I Ketimun Mas, mara teka uli di peken. Dapetanga umahné suung, jelanan ampikné mampakan. Pianakné tusing ada jumah. Gelar-gelur ia makaukan, “Ih Luh…, Timus Mas…. Timun Mas.. Nyai dija Luh?” Tusing ada ané masaut. Ngeling lantas méménné I Ketimun Mas, tur mapineh kéen kéné unduké, sinah suba plaibanga pianaké baan I Raksasa. Kénkénang jani baan madaya?”

Ada koné jani méong tekén bikul, kema maekin méménné I Ketimun Mas. Kéné ia ngong, “Nah, né apa I Méong tekén I Bikul. “Wih, Méong ajak Bikul, nyak Iba nulungin tiang, ngalih I Ketimun Mas? Ia plaibanga baan I Raksasa. Yen teka baan Iba I Ketimun Mas, upahina men bé bajo asok tekén padi abodag.”

Nyak koné I Méong tekén I Bikul, majalan ajaka dadua kumahné I Raksasa. Tepukina I Ketimun Mas matangkeb, tongosina baan I Buta tekén I Bongol. I Raksasa sedekan di paon, répot munduhang kal basa.

Kacerita pongponga grobagé ban I Bikul. I Méong nyongkok duur grobagé ngantiang. “Krepet-krepet ngenyonyong, kriet-kriet kepungpung”. Mara buka kéto munyinné, dingeha kriet-kriet tekén I Buta, “Apa sih krepet-krepet ditu?” “Ngéong!” kéto munyin méongé. “Sep, apa sih gésgésa méongé ditu?” Kéto I Buta matakon. Masaut I Bongol, “Ada méong duur grobagé.” Nimbal I Buta. “Ulahang méongé, Ngol!” Mendep I Bongol, wireh ia mula tusing ningeh. Kanti linggah song grobagé, pongponga baan I Bikul.

Suba lantas bolong grobagé ada asedengan jelema, jani,  enggal koné pesu lantas I Ketimun Mas. Ateha mulihné baan I Méong tekén I Bikul. Neked jumahné, nyagjag méménné, kendel pesan atinné. “Aduh … suksma banget Déwa Ratu. Cening Ketimun Mas. aget pesan Nyai suba nyidang teka mulih. Yen kasép buin akejep dogen, sinah Nyai nemu baya, katadah ban I Raksasa.”

Nah jani, sawiréh I Méong tekén I Bikul saja nyidang nulungin kanti I Ketimun Mas nyidang mulih, saja upahina bé bajo asok tekén padi abodag ban Mémén I Ketimun Mas. I Méong nyuang bé bajoné asok, I Bikul makatang padiné abodag. Kéto katuturanné I Ketimun Mas.




Beryadnya dengan Sharing

Tak akan Mengurangi Pengetahuan