I Bawang tekén I Kesuna


Ada katuturan satua “I Bawang tekeén I Kesuna”. Kacerita  ada anak makurenan, ngelah pianak dadua luh-luh. Pianakné ané kelihan madan I Bawang, ané cerikan madan I Kesuna. Akuren ngoyong koné di desa. Sewai-wai geginané tuah maburuh ka uma.

I Bawang tekén I Kesuna matungkasan pesan koné bikasné. I Bawang anak jemet megaé tur demen nulungin reramanné. Dueg masi ia ngraos, sing taén ia ngraos ané jelék-jelék. Jemet melajahang raga, malajahin saluiring geginan dadi tugasné dadi anak luh. Marengin mémé megarapan di paon, metanding canang, muah ané lénan. Melanan pesan ngajak adinné I Kesuna. I Kesuna anak bobab, males magaé, demen pesan mapisuna.

Kacrita Méméné lakar luas ka peken, tundéna pianakné nuunin padi laut nyemuh tur nebuk kanti apragatan. Disubané I Bawang nuunang padi, tundéna I Kesuna nyemuh padi, kéné raosné. “Jemuh naké jani padiné I Kesuna!” Masaut I Kesuna, “Jemuh ja malu nyanan Icang ja nebuk”. Suba tuh padiné, agia jani lakar nebuk padi. Ngraos I Bawang tekén adinné, “Ih Kesuna, né suba tuh jani padiné, dong énggalang jani tebuk!” Masaaut buin I Kesuna, “Nh tebuk ja malu, nyanan Icang ja nglesung”. Suba suud nebuk, buin I Kesuna tundéna, “Jani lesung anaké jijihé Kesuna!”. Masaut I Ksuna “Nah, lesung ja malu nyanan Icang ja ngindangang!”

Kacerita, kanti kenyel suba I Bawang nundén adinné, nanging tusing pesan ada kalaksanayang. Sedek dina anu, I Bawang mara suud nglesung padi laut kayeh sambilanga ngaba jun anggona ngalih yéh. I Kesuna, mapan tau tekén méméné lakar teka uli peken, uapa awakné ban wot, apang nyak cara anak suud nebuk padi. Teka jani méméné uli peken. Tengkejt nepukin I Kesuna jengis ngoahang I Bawang tusing pesan nyak magarapan. “Ih Mé, pocol Mémé nglah pianak buka I Bawang. Sing pesan nyak marengin tiang magarapan. Tonden suud nebuk, suba kalaina Icang kayeh. Eda pesan ia baanga gapgapan, yen teka uli kayh, jeg siam nasné ban yéh anget.

Saja gedeg méméné tur ngaé yéh anget. Mara teka I Bawang kayeh, jeg siama ban yéh anget maduluran munyi ané kasar-kasar, nundung I Bawang apanga magedi uli jumahné. I Bawang laut megedi sambilanga ngeling sigsigan. Di subané ngutang umah, murang-murang lampah ia tusing karwan pajalané, kanti teked di sisin tukadé makeneh ia nganyudang awak.

Ditu koné teka I Kedis Crukcuk Kuning maekin I Bawang. Ngraos I Bawang, “Wih, Iba Kedis Crukcuk. Apa koné pangenan Waké urip di guminé? Wake sing enu ngelah nyama beraya. Yen tuah Iba lega, amah suba waké, apang énggal mati!” Kéto I Bawang buin nglanturang sambilanga magending, “Crukcuk-crukcuk Kuning Cilalongan, dong gotol ja tendas kaéné!” “Tol….” Saja gotola sirah I Bawangé ban I Crukcuk, sagét bek koné misi soroh bunga emas.

Apa kadén demen atiné I Bawang. Buin ia magending, “Crukcuk-crukcuk Kuning Cilalongan, dong gotol ja kuping kaéné!” “Tol….” Saja gotola kuping I Bawangé, sagét maka duang anéh koné misi subeng emas. Buin I Bawang magending, “Crukcuk-crukcuk Kuning Cilalongan, dong gotol ja baong kaéné!” “Tol….” Saja gotola baong I Bawangé ban I Crukcuk, sagét misi kon“Crukcuk-crukcuk Kuning Cilalongan, dong gotol ja tendas kaéné!” “Tol….” Saja gotola sirah I Bawangé ban I Crukcuk, sagét bek koné misi soroh bunga emas. Kalung emas.

Kéko salantunyané, limané misi galang emas, jrijiné pada tetelu kiwa tengan misi bungkung emas. Maimbuh kamen sutra, sandal tinjik, muah baju kain brokat melah gati. Suba liu ia maan pepayasan uli I Crukcuk Kuning, kisik-kisik I Bawang ngojog ka umah dadongné. Tusing ia taén mulih ka umah reramanné.

Kacerita jani I Kesuna nuju ka peken mabelanja, matemu ia ngajak embokné ané mapanganggo melah-melah, laut ia nakonang uli dija maan panganggo buka kéto. Disubané orahina tekén I Bawang, ditu laut I Kesuna metu kaloban kenehné. Edot pesan ia ngelah penganggo muah papayas an ané bungah buka ané gelahanga ban I Bawang. Sawiréh buka kéto, ditu I Kesuna ngorahin memenné nigtig ukudané apang kanti babak belur. “Ih meme, icing dot pesan ngelah pepayasan cara I Bawang. Jani énggalang siam tiang ban yéh anget, tigtig tur tundung icing cara I Bawang, icing lakar ngutang awak apang katemu ajak I Kedis Crukcuk, lakar ngidih emas-emasan!”

Sawiréh patuh momo kenehné ngajak méménné, saja ia kasiam ban yéh anget laut katigtig tur tundunga apang énggal magedi uli jumahné. Sesubané katigtig, lantas ia ngeling sengu-sengu nuju ka tukadé apang katemu ngajak I Kedis Crukcuk Kuning. Sasubané katemu, ngomong I Kesuna, “Wih Iba Crukcuk Kuning, waké dot pesan ngelah pepayasan cara I Bawang, énggalang cotot waké!” Mara kéto pangidih I Kesunané, agia I Crukcuk Kuning ngotol ukudan I Kesunané, nanging sing ja isinina emas-emasan.

Tengkejut tur jerit-jerit I Kesuna, sawiréh sasubané ia kacotot ban I Crukcuk Kuning, magenepan isin awakné, soroh gumatat- gumitit ané nyejehin. Ada lelipi, ada lelintah, ada teledu, ada tabuan, kalejengking, muah ané lénan. Melaib ia jerit-jerit mulihné. Mara lakar macelep ka umahné, suba I Kesuna kacotot ban I lelipi gadang, kanti ngemasin mati.




Beryadnya dengan Sharing

Tak akan Mengurangi Pengetahuan