Proses dan Peran Catur Sanak (Kandapat) dalam Kehidupan


2. Kemaha Kuasaan Tuhan

Makna kemaha kuasaan Tuhan tersebut untuk mewujudkan manusia supaya tidak lupa kepada Sanghyang Pencipta dengan memjelaskan kelebihan yang dimiliki oleh Sang Catur Sanak (saudara empat). Dalam bahasa Catur Sanak atau Kandapat ini disampaikan melalui saudara manusia semenjak lahir dan cara ini sesuai dengan Desa, Kala, Patra sebuah tempat karena dimana Agama Hindu berkembang disana menyesuaikan dengan budaya masing-masing, dan dengan Catur Sanak akan memahami Tuhan yang sesungguhnya tanpa berwujud seperti kutipan lontar Panugrahan Dalem ini

Iki Aji Utama Panugrahan Bhatara Ring Dalem. Ngaran; Sarining Kanda Pat Tana Sastra Wenang. Makuweh Kawisesannya Yang Genahang Dipakubonan Wenang Dadi Pakemit Umah, Wong Sapakuren Kakemit Denya. Kuwehing Dusta Durjana Wedi Ya. Sakuwehing Pagawe Ala Wedi Ya.
Artinya
inilah sebuah ilmu yang utama (hakiki) anugrah dari Bhatara Di Pura Dalem.Bernama intisari kanda pat tanpa sastra. Banyak keampuhannya jika ditempatkan di dalam rumah yaitu sebagai penjaga rumah, orang- orang seisi rumah dijaga olehnya. Semua penjahat takut padanya, segala perbuatan jahat juga takut padanya. Sejalan dengan kutipan diatas disebutkan “Tampaking Kuntul Angelayang” artinya sesuatu tanpa wujud.

Menurut Lontar Panugrahan Dalem disebutkan:

Iki Kaweruhakna, pasurupanya, Ida Sanghyang Panca Mahabhuta mula nyamane ajak bareng mijil meraga 5, mangkin sampun lwirnya : sane pinih duwur ; mawak yeh nyom, ngaran Anggapati, maraga papatih di Hulun Suwi, maparab I Ratu Ngurah Tangkeb Langit, kairing antuk Sang Bhuta Swadnya, Sang Bhuta Swasti, Sang Bhuta Tenggara, Ida dadi Dewan Sawah, dadi Dewa Gde Ngempu Gumi, melinggih ring Tugu, dadi Dewan Sato, yan diragane malinggih ring kulit, ngaran tegal tanpa tepi, aksaranya SANG, maraga Sanjiwani. Trebesannya medal dadi peluh, kawisesanya ngelukat leteh ring sarira, muang gering sarat dangan. Yan ana kena upadrawa, supata muwang kena pamastu dening cor, kalebur denya. Pasilumanya dadi langit galang, dadi damuh, mangkana kawisesan I Ratu Ngurah Tangkeb Langit. Ayabanya katipat dampulan matenggek, maulam taluh bokasem, segehan kepelan, putih, ma be bawang jahe. Sane wayahan mawak getih ngaran Sanghyang Mrajapati, madeg pepatih ring Pura Sada. Maparab I Ratu Wayang Tebeng, kairing antuk Sang Bhuta Usadi, Sang Bhuta Keli, Ida dadi Dewan alas, Dewan gunung, Dewan Marga, Dewan Lebuh, Dewan Kayu, Dewan Sarwa Mentik.

Yan diragane malinggih digetih. Maraga Amreta Kamandalu. Trebesannya mangdadi Bayu, Aksaranya BANG, ngaran tampak kuntuling nglayang. Kawisesanya wenang malikang sapagawe ala. Malikang saluwiring mamati, katulak denya pasilumanya, dadi geni murub, dadi gunung, dadi alas, dadi kayu gede, labanya; katipat galeng be taluh bebek, segehan kepelan barak be bawang jahe. Sane madenan mawak ari-ari. Ngaran Sang Bhuta Banaspati Madeg Patih ring Pura Puseh. Maparab I Ratu Made Jelawung kairing antuk Sang Bhuta Prajapati, Sang Bhuta Bhisrama. Ika dadi Dewan Tegal, Dewan Abian, Dewan Panginih-inih, Sang Aduwe Umah, sakuwehing pagawe alah punah denya

Wiadin dipakarangan kapitan kalingkwan, kataka punah denya. Yen diragane Ida malinggih ring daging muang sabuluhing awak, aksaranya; TANG, ngaran galihing kangkung. Trebesanya medadi rambut. Mangkana kawisesan I Ratu Made Jelawung. Pasilumanya mangdadi angin terik, dadi gumitap-gumitip, dadi tegal jimbar, dadi abyan mapageh renes, dadi uamh gde, matembok tegeh. Segehanya: katipat gangsa be sate gde segehan kepelan kuning, be bawang jahe. Sane Nyomanan mawak lamad ngaran Sang Bhuta Bapanaspati Raja. Ngadeg pepatih ring Pura Dalem, maparab I Ratu Nyoman Sakti Pangadangan. Kairing antuk Sang Bhuta Grabwag, Sang Bhuta-bhuta, Sang Bhuta Sundung, Sang Bhuta Slisuh, Sang Bhuta Sendara, Ida Sakti Tan Keneng Winilang. Dadi pangenter jagat. Deadi Dewan Sema, dadi Dewan Tukad, dadi Dewan Pangkung, dadi Dewan Dete, Tonya, Samar, dadi Dewan Pasisi, Dewan Sarwa Paksi, Dewan Taksun Balian Usada, Taksun Balyan Sonteng, Taksun Balyan Kiwa-tengen, Ida ngawe kesaktian Saluwir Kasaktian Mantra. Yan ring ragane Ida Malinggih ring Wat. Meraga Amerta Maha Tirta, trebesanya mangdadi maolah. Aksaranya ANG, ngaran isining buluh bumbang. Ika wenang ngimpasang saluwir Panca Baya, paran-paran, mangkana kawisesan I Ratu Nyoman Sakti Pangadangan. Pasilumania dadi sagara, dadi tukad, pangkung, pasisi, pasih, dadi setra, dadi paksi, dadi manusa patuh iraga, dadi anak lingsir makampuh poleng, mangkana kawisesan I Ratu Nyoman Sakti Pangadangan. Labanya: Katipat Gong, be taluh maguling, taluh angsa wenang, segehan kepelan selem be bawang jahe. Sane Katutan Mawak I Raga. Ngaran Sang Bhuta Dengen. Madeg papatih ring Pura Desa. Maparab I Ratut Ketut Petung. Kairing antuk Sang Ayu Draning, Sang Bhuta ngemban nginte, Ida dadi Dewaning Balang Tamak, di Bale Agung, dadi Dewan Plangkiran, dadi Dewan Melanting Peken, Dewan Tukang, Sangging, Undagi, Pande, Dewan Bale Banjar, muang juru rah nagas, Dewan Sarwa Mina. Yan diragane malinggih ring tulang tekeng jajah. Maraga Tirta Amreta Pawitra. Trebesannya manadi rasa, aksaranya ING, ngaran Lontar Tanpa Tulis. Ida wenang ngempu beling, ngempu ragane, pejah denya. Mangkana kawisesan I Ratu Ketut Petung. Pasilumanya dadi kilap, dadi pasar, dadi bale agung, dadi mina, dadi wong luh muwang muani. Labanya: katipat lepet a kelan, be taluh bajongan, segehan kepelan brumbun be bawang jahe.


Sumber
I Nyoman Nadra

Perpustakaan Nasional Republik Indonesia Katalog Dalam Terbitan (KDT)



Beryadnya dengan Sharing

Tak akan Mengurangi Pengetahuan

Dapatkan Dalam Versi Cetak
Baca Juga