Lontar Ageman Pemangku (Tata Cara Kepemangkuan)


Dalam melaksanakan sebuah yadnya maka akan ada yang disebut tri manggalaning yadnya yaitu, yajamana karya atau orang yang melakukan yadnya/ upacara, sang pancagra/tukang banten, dan sang sadhaka (sulinggih dan pemangku) yang akan muput upakara atau nganteb banten upacara. Keberadaan Pemangku sangatlah penting dalam upacara yadnya. Pemangku dalam melaksanakan swadharmanya harus berlandaskan akan sastra yang menjadi acuan dalam menjalankan sasananya sebagai Pemangku. Dalam menjalankan swadharmaning Jro Mangku, seorang Pemangku harus mengetahui tatacara dalam hal beryadnya minimal upacara piodalan di Pura yang diemongnya.

Sudah menjadi suatu kewajiban untuk mengetahui landasan sastra daripada gagelaran Pemangku itu untuk diketahui oleh semua Pemangku. Dalam hal ini salah satu sastra yang kami kaji adalah Lontar Agem-Ageman Pemangku. Di dalam lontar ini dijelaskan tentang gagelaran Pemangku ketika menghaturkan yadnya, dan dilengkapi dengan puja puja mantranya.

1a. Nyang tingkahing sang amangkwin, anapuh, alamak, ma, ong sriwasundari, mahadewi, sarwa wija mrettha ya namah. Asep, ma, ong braha suka ya namah swaha. We, ma, ong gangga saramewanca namah swaha. Ngunggahang canang sari, ma, on gang ung mang, sang hyang bhayu sabdha idep, sang hyang bhayu pinaka banten, sang hyang sabdha isining banten, sang hyang idhep tungtunging banten, ong ang ksama sampurna ya namah swaha. Ngunggahang suci, mwah sahupakaraning wedhya. Puja wangsuh pada, ma, ong dewarchanem sarwa dewem, argyantu camanem dewem, ayastu dewati dewa, sarwa

1a. Beginilah tatacara seseorang menjadi pemangku, menyapu, memasang lamak, mantra: ong sriwasundari, mahadewi, sarwa wija mrettha ya namah. Asap, ma, ong braha suka ya namah swaha. Air, ma, ong gangga saramewanca namah swaha.   Menaikkan canang sari, ma, ong ang ung mang, sang hyang bhayu sabdha idep, sang hyang bhayu pinaka banten, sang hyang sabdha isining banten, sang hyang idhep tungtunging banten, ong ang ksama sampurna ya namah swaha.Menaikkan suci, dan berbagai jenis persembahan untuk para dewa. Mantra pembersihan kaki dewa, ma, ong dewarchanem sarwa dewem, argyantu camanem dewem, ayastu dewati dewa, sarwa


1b. malem sudha nityem, ong dewa dewi maha siddhyem, suddha pratistanem dewyem, pawitra tirtha mretanca, sarwa dewa pratistanem, ong srwam bhawantu, ong purnam bhawantu, ong sukam bhawantu, ong ang sarwa dewa pradhana pususa ya namah, ong ong sarwa dewa pratista ya namah, an gung mang, ong gang mang, ong siddhi swasti dewa ya namah swaha. Mwah aywa tan prayatna anuhur pralingga, asila ngagem pasepan, ma, ong dewa sang hyang gana, mlejeg ta amoring kukus, mnyan cendana majagawu, ingiringane wa asanak, tumurun dewa ring kahyanga/-

1b. malem sudha nityem, ong dewa dewi maha siddhyem, suddha pratistanem dewyem, pawitra tirtha mretanca, sarwa dewa pratistanem, ong srwam bhawantu, ong purnam bhawantu, ong sukam bhawantu, ong ang sarwa dewa pradhana pususa ya namah, ong ong sarwa dewa pratista ya namah, ang ung mang, ong gang mang, ong siddhi swasti dewa ya namah swaha. Dan jangan sampai tidak percaya memuja perlambang dewata, dengan duduk bersila memegang “pasepan”, mantra: ong dewa sang hyang gana, mlejeg ta amoring kukus, mnyan cendana majagawu, ingiringane wa asanak, tumurun dewa ring kahyanga/-


2b. Bhatara Guru. Raris turun amet pralingga, ma, ambaliwati siputih mundhi ya ta araksarah, pangpangan pangpangan sirah, aja sira lali maring ingsun, ingsun matunggalan lawan sira. Ngaturang paresikan, ma, pukulun paduka bhatara, puniki tityang ngaturang susur karmas, rawuhing lengewangi, Ong sama sampurna ya namah swaha. Ngawangsuh, ma, Ong kamung Hyang Anumpang Hyang Tunjung Putih, marisuddha mala, mala nirmala, ning jati bhatara malingga ring parhyangan, manusa kabeh kalukata, tkenya madyus kabeh, Ong sriwe ya namu namah swaha. Wangsuhanika maka wangsuh pada

2b. Bhatara Guru. Lalu turun ambil pralingga, mantra: ambaliwati siputih mundhi ya ta araksarah, pangpangan pangpangan sirah, aja sira lali maring ingsun, ingsun matunggalan lawan sira. Mempersembahkan “paresikan”, mantra: pukulun paduka bhatara, puniki tityang ngaturang susur karmas, rawuhing lengewangi, Ong sama sampurna ya namah swaha. Ngawangsuh, ma, Ong kamung Hyang Anumpang Hyang Tunjung Putih, marisuddha mala, mala nirmala, ning jati bhatara malingga ring parhyangan, manusa kabeh kalukata, tkenya madyus kabeh, Ong sriwe ya namu namah swaha. Basuhan itu sebagai air suci


3a. ndan anigasan, askar. Ngaturaken pranamya, ma, Ong pranamya bhaskaran dewem sarwa klesa wina sangem, pranamya nitya siwartem, mukti bhukti waram pradam. Ngaturang canang sari ring pralingga, Ong puspanem puspane wanem, puspa dewa mauttamem, puspanem dewa paranem, puspa dewa mauttamem. Mendak alungguha ngagem pasepan, ma, Ong Ang Brahma satya namu namah, Ong Ung Wisnu satya namu namah, Ong Mang Iswara satya namu namah, tinabuh ring kahyangan, pranah ngulun mamuja, tumurun pada bhatara, kasangga deni puspa, angilangang papa klesa, Ong glar sidirastu namah swaha

3a. beginilah “anigasan”, memakaikan bunga. Mempersembahkan “pranamya”, mantra: Ong pranamya bhaskaran dewem sarwa klesa wina sangem, pranamya nitya siwartem, mukti bhukti waram pradam.Mempersembahkan “canang sari” kepada “pralingga” Ong puspanem puspane wanem, puspa dewa mauttamem, puspanem dewa paranem, puspa dewa mauttamem. Mendak, duduklah sambil memegang “pasepan”, ma, Ong Ang Brahma satya namu namah, Ong Ung Wisnu satya namu namah, Ong Mang Iswara satya namu namah, tinabuh ring kahyangan, pranah ngulun mamuja, tumurun pada bhatara, kasangga deni puspa, angilangang papa klesa, Ong glar sidirastu namah swaha


3b. Segwan, ma, Ong Kaki Bhuta Kala Dngen, Nini Bhatari Durgga, iki tadah sajinira, Ong sama sampurna ya namah swaha. Ngagem canang, mwah matabuh toya, ma, Ong prathiwi, Ong apah, Ong teja bhayu akasa, Ong wisnu sunya namah swaha. Sajeng mentah, pukulun Bhatara Bhulawang Mandawa wenten bala iringan bhatara saking suntara, apan suka bhatara asung, apan temwang iriki, Ong namu namah. Sajeng rateng, ma, Ong sa bat a a I na ma si way a ya. Bras, ma, Ong indah ta kita Kaki Bhuta Ulu Lembu, Kaki Bhuta Ulu Angsa, Kaki Bhuta Kilakilu, iki tadah sajinira, aja sira ami graham/-

3b. Mantra Segwan: Ong Kaki Bhuta Kala Dngen, Nini Bhatari Durgga, iki tadah sajinira, Ong sama sampurna ya namah swaha.Memegang “canang”, dan percikkan air, mantra: Ong prathiwi, Ong apah, Ong teja bhayu akasa, Ong wisnu sunya namah swaha. Minuman keras mentah, pukulun Bhatara Bhulawang Mandawa wenten bala iringan bhatara saking suntara, apan suka bhatara asung, apan temwang iriki, Ong namu namah.Minuman keras matang, mantra: Ong Sa Ba Ta A I Na Ma Si Wa Wa. Beras, ma, Ong indah ta kita Kaki Bhuta Ulu Lembu, Kaki Bhuta Ulu Angsa, Kaki Bhuta Kilakilu, iki tadah sajinira, aja sira ami graham/-


4a. -/ni, anglarani anggringin, baliken sira amongana rahina wngi, mandha ta kurang tatadah sajinira, apaningsun wrukabela nira, poma, kenget aywa lali. Linggayang I Bhatara ring Pajnengan yadyan ring Pasamwan wnang. Angapeni dupa, amraktyasa wwe coblong, mwah salwiring wwenya, padandha munggah maweddha, ngaturang pareresikan, palukatan nyarub glar sanga. Nglarang caru panca sattha, manggeh, ngabakti. Yan wusan Padandha mawedha, hana maturan, sirat, ma, Ong Hyang ngaturang sari, Hyang amukti sari, Hyang aninggal sari pawitra, Ong glar siddhirastu namah swaha. He/-

4a. -/ni, anglarani anggringin, baliken sira amongana rahina wngi, mandha ta kurang tatadah sajinira, apaningsun wrukabela nira, poma, ingat janga lupa. Stanakan Dewata di “Pajnengan” atau pun di “Pasamwan” boleh. Diasapi dengan dupa, memeriksa air “coblong” dan segala jenis air, Padanda melakukan pemujaan, persembahkan pembersihan, “palukatan” langsung “glar sanga”. Menggelar “Caru Panca Sata”, dengan menghaturkan sembah. Jika Padanda selesai melakukan pemujaan, dilakukan persembahan, lalu perciki, mantra: Ong Hyang ngaturang sari, Hyang amukti sari, Hyang aninggal sari pawitra, Ong glar siddhirastu namah swaha.


4b. -/njang ning manise, mwah ngawangsuh, inika dingawangsuh ring ajeng, ngunggahang toya anyar, asep. Ngaturang panglemek, ma, Uduh Hyang Susutikusumadewa, nghulun angaturang banten, Ong suci gening, suci sarwa dewa ya namah, Ong sucya sucya kwe byo namah swaha. Matabuh, masgeh, mantran pasgeh, ma: Ong Durga Bhucari ya namah, Ong Kala Bhucari ya namah, Ong Bhuta Bhucari ya namah. Nuhur nyimpen, alungguh denapnes, ngagem padupan, ma, Ong dewa Sanghyang Gana, mlejeg ta amoring kukus, mnyan, candana, majagawu, ingiringa dewa asanak, tu-/

4b. Besoknya pada “manis”, dan membasuh, ketika membasuh di depan, mempersembahkan air bersih, dan asap dupa. Mempersembahkan “panglemek” dengan mantra: Uduh Hyang Susutikusumadewa, nghulun angaturang banten, Ong suci gening, suci sarwa dewa ya namah, Ong sucya sucya kwe byo namah swaha. “Matabuh” dan “masgeh”, dengan mantra “pasegeh”: Ong Durga Bhucari ya namah, Ong Kala Bhucari ya namah, Ong Bhuta Bhucari ya namah. Memohon dewata kembali ke asalnya, dilakukan dengan duduk dengan sikap memegang “padupan”, mantra: Ong dewa Sanghyang Gana, mlejeg ta amoring kukus, mnyan, candana, majagawu, ingiringa dewa asanak, tu-/


5a. -/murun dewa ring kahyangan sakti, padha katuran canang buratwangi, Ong Dewa Sanghyang Gana, kita anakanaking Bhatara Guru. Sagwan, ma, Ong Kaki Bhuta Kala Dngen, Nini Bhatari Durga, iki tadah sajin ira, Ong sama sampurna ya namah swaha, tabuhin toya, ma: Ong prathiwi, Ong apah, Ong teja bayu akasa, Ong windhu sunya namah swaha, sajeng mentah sajeng rateng, ma: Ong indah ta kita Kaki Bhuta Bhuta Ulu Lembu, Kaki Bhuta Ulu Angsa Kaki Bhuta Kilakilu, iki tadah saji nira, aja sira amigrahani, anglarani anggringin, baliken sira amonga/-

/5a/ murun dewa ring kahyangan sakti, padha katuran canang buratwangi, Ong Dewa Sanghyang Gana, kita anakanaking Bhatara Guru. Mantra “Sagwan”: Ong Kaki Bhuta Kala Dngen, Nini Bhatari Durga, iki tadah sajin ira, Ong sama sampurna ya namah swaha, Percikkan air, ma: Ong prathiwi, Ong apah, Ong teja bayu akasa, Ong windhu sunya namah swaha, Mantra minuman keras matang dan minuman keras mentah: Ong indah ta kita Kaki Bhuta Bhuta Ulu Lembu, Kaki Bhuta Ulu Angsa Kaki Bhuta Kilakilu, iki tadah saji nira, aja sira amigrahani, anglarani anggringin, baliken sira amonga/-


5b. -/na rahina wngi, mandhawa kurang tadah sajin ira, apaningsun wruh kabela nira poma kenget aywa lali. Pamendak alungguh angagem pasepan, ma, Ong Ang Brahma satya namu namah, Ong Ung Wisnu satya namu namah, Ong Mang Iswara satya namu namah, tinabuh ring kahyangan, pranah nghulun mamuja, tumurun pada bhatara, kasangga dening puspa, angilangang papa klesa, Ong glar siddhi rastu namah swaha. Sagwan, ma: Ong Kaki Bhuta Kala Dngen, Nini Bhatari Durga, iki tadah saji nira, Ong sama sampurna ya namah swaha, mwah matabuh toya, ma, Ong prathi/-

5b. -/na rahina wngi, mandhawa kurang tadah sajin ira, apaningsun wruh kabela nira poma kenget aywa lali. “Pamendak” dilakukan dengan duduk memegang “pasepan”, lalu ucapkan mantra: Ong Ang Brahma satya namu namah, Ong Ung Wisnu satya namu namah, Ong Mang Iswara satya namu namah, tinabuh ring kahyangan, pranah nghulun mamuja, tumurun pada bhatara, kasangga dening puspa, angilangang papa klesa, Ong glar siddhi rastu namah swaha. Mantra “sagwan”: Ong Kaki Bhuta Kala Dngen, Nini Bhatari Durga, iki tadah saji nira, Ong sama sampurna ya namah swaha, Dan “matabuh” air dengan mantra: Ong prathi/-


6a. -/wi, Ong apah, Ong teja bhayu akasa, Ong windhu sunya namah swaha. Sajeng mentah sajeng rateng, ma, Ong indah ta kita Kaki Bhuta Bhuta Ulu Lembu, Kaki Bhuta Ulu Angsa Kaki Bhuta Kilakilu, iki tadah saji nira, aja sira amigrahani, anglarani anggringin, baliken sira amongana, rahina wngi, mandhawa kurang tadah sajin ira, apaningsun wruh kabela nira poma kenget aywa lali. Mwah pitik slem, dusangin, ktisin, pinulir gulunya, ma, Ong Durga Bhucari ya namah, Ong Kala Bhucari ya namah. Simpen ngawangi, ta husan. Panuhur Bhatara, ma: Pakulun pa/-

6a.  -/wi, Ong apah, Ong teja bhayu akasa, Ong windhu sunya namah swaha. Minuman keras mentah dan minuman keras matang, mantra: Ong indah ta kita Kaki Bhuta Bhuta Ulu Lembu, Kaki Bhuta Ulu Angsa Kaki Bhuta Kilakilu, iki tadah saji nira, aja sira amigrahani, anglarani anggringin, baliken sira amongana, rahina wngi, mandhawa kurang tadah sajin ira, apaningsun wruh kabela nira poma kenget aywa lali.   Dan anak ayam, mandikan, dipercikkan, diputar kepalanya, dengan mantra: Ong Durga Bhucari ya namah, Ong Kala Bhucari ya namah. Simpan dengan “ngawangi”, selesailah.


6b. -/duka bhatara sinamyan, tityang mamitang lugraha, ring paduka bahatar tityang mahaturan sari-sarining dupa, kukus menyan kukus arum astanggi candana majagawu, manuhur bhatara sinamyan, lanang wadon, manca bwana linggih kayangan ida, swang-swang, tumurun ida saking wetan, saking kidul, saking kulon, saking lor, tumurun Ida Guru Dewa Sakti, jumneng ring tngah, kahiring dening para sdahan ida sinamyan, kabayan panyarikan, tureksa, jajeneng, panglurah sakti, kairing dening kasanak putu lanang wadon, sinamyan tumurun ring kayangan sakti, alungguh ring pasamwan agung, singgi/-

6b. -/duka bhatara sinamyan, tityang mamitang lugraha, ring paduka bahatar tityang mahaturan sari-sarining dupa, kukus menyan kukus arum astanggi candana majagawu, manuhur bhatara sinamyan, lanang wadon, manca bwana linggih kayangan ida, swang-swang, tumurun ida saking wetan, saking kidul, saking kulon, saking lor, tumurun Ida Guru Dewa Sakti, jumneng ring tngah, kahiring dening para sdahan ida sinamyan, kabayan panyarikan, tureksa, jajeneng, panglurah sakti, kairing dening kasanak putu lanang wadon, sinamyan tumurun ring kayangan sakti, alungguh ring pasamwan agung, singgi/-


7a. -/h ica paduka bhatara sinamyan, tapakan paduka bhatara, mahaturan canang sari, canang pangrawos, burat wangi, mrik sumirit, lengewangi, mwang panca pala tadah pawitra, ica paduka bhatara, malingga sakti, ngalingganin tapakan paduka bhatara, mahaturan bhakti, mahaturan canang pawitra. Ngaturang pasisiryan, ma: Singgih pukulun sredah yun paduka bhatara, tityang mamitang lugraha, ring paduka bhatara sinamyan, tityang mahaturan sari-sarining dupa, kukus menyan, kukus arum, astanggi candana, majagawu, pangundang prewatek dewata, kairing dening widhyadara-widhyadari, tumuru/-

7a. -/h ica paduka bhatara sinamyan, tapakan paduka bhatara, mahaturan canang sari, canang pangrawos, burat wangi, mrik sumirit, lengewangi, mwang panca pala tadah pawitra, ica paduka bhatara, malingga sakti, ngalingganin tapakan paduka bhatara, mahaturan bhakti, mahaturan canang pawitra. Mempersembahkan bersisir, mantra: Singgih pukulun sredah yun paduka bhatara, tityang mamitang lugraha, ring paduka bhatara sinamyan, tityang mahaturan sari-sarining dupa, kukus menyan, kukus arum, astanggi candana, majagawu, pangundang prewatek dewata, kairing dening widhyadara-widhyadari, tumuru/-


7b. -/n ring kayangan sakti, alungguh ring pasamwan agung, tumurun bhatara-bhatari, kairing dening dewa hyang para hyang, tumurun ring kayangan sakti, alungguh ring pasamwan agung, singgih tapakan paduka bhatara mahaturan, her rami, sasirih kakrik ramas, kahaturan tirttha, wajik tangan wajik suku kahaturan tirtthani pawitra, ica paduka Bhatara, ngayab sari sarining dupa, kukus menyan kukus harum, astanggi, candana, majagawu, ngayab sari sarining masucyan. Ong gangga nama swaha. Panganteb lis, ma, Ong sang janur kuning, mangadegesira, turunan Bhatara Siwa, Brahma lis eli/-

7b. -/n ring kayangan sakti, alungguh ring pasamwan agung, tumurun bhatara-bhatari, kairing dening dewa hyang para hyang, tumurun ring kayangan sakti, alungguh ring pasamwan agung, singgih tapakan paduka bhatara mahaturan, her rami, sasirih kakrik ramas, kahaturan tirttha, wajik tangan wajik suku kahaturan tirtthani pawitra, ica paduka Bhatara, ngayab sari sarining dupa, kukus menyan kukus harum, astanggi, candana, majagawu, ngayab sari sarining masucyan. Ong gangga nama swaha. Panganteb Lis, mantra: Ong sang janur kuning, mangadegesira, turunan Bhatara Siwa, Brahma lis eli/-


8a. -/s, klesa sbel kandel, papa klesa, mawak tendas, mawak sang ngaji lasem, sirastu nama swaha. Ma, babanten, ma, Ih sira taru sakti, puncarana tiba ring babanten, yan sira sawang ring aleleteh, maring pranamya, kalukat dening japa mantra, srana taru sakti, wastu ilang malaning babanten, suka hendah ahurip amuja, Ong Siwa babanten, tumurun Sanghyang Siwa Babanten, tkaning, 2. Mantra salwiring babanten, ma, sang nembah tirttha pawitra, pahonganna wastra mitang, sinah tan kaletehan bhatara, bhatari, suci, mwang Bhatari Saraswati, Ong rastu sidhi nama swa/-

8a. -/s, klesa sbel kandel, papa klesa, mawak tendas, mawak sang ngaji lasem, sirastu nama swaha. Mantra Banten, mantra: Ih sira taru sakti, puncarana tiba ring babanten, yan sira sawang ring aleleteh, maring pranamya, kalukat dening japa mantra, srana taru sakti, wastu ilang malaning babanten, suka hendah ahurip amuja, Ong Siwa babanten, tumurun Sanghyang Siwa Babanten, tkaning, 2. Mantra berbagai macam banten: sang nembah tirttha pawitra, pahonganna wastra mitang, sinah tan kaletehan bhatara, bhatari, suci, mwang Bhatari Saraswati, Ong rastu sidhi nama swa/-


8b. -/swaha, Ong tka sidi, 3. Ngaturang tirttha ring bhatara, ma, tirttha sweta, tirtthan Bhatara Iswara, tirttha rakta, tirttha Bhatara Brahma, tirttha sweta, tirtthan Bhatara Iswara, tirttha pittha, tirtthan Bhatara Mahadewa, tirttha nila, tirtthan Bhatara Wisnu, tirttha amanca warnna, tirtthan Bhatara Siwa, Ong sa, ba ta a i na ma si wa ya. Amuja bantan sapuputa, ma, Ong dewa pratista ya namah swaha, Ong Ang Ong Mang. Ngetisang toya ping, 3, mantra, Ong Siwa mrettha ya namah, Ong Sada Siwa mrettha ya namah, Ong Prama Siwa mrettha ya namah. Ngaturan ngasep, ma, Ong Ang Bra/-

8b. -/swaha, Ong tka sidi, 3. Mempersembahkan air suci kepada dewata, mantra: tirttha sweta, tirtthan Bhatara Iswara, tirttha rakta, tirttha Bhatara Brahma, tirttha sweta, tirtthan Bhatara Iswara, tirttha pittha, tirtthan Bhatara Mahadewa, tirttha nila, tirtthan Bhatara Wisnu, tirttha amanca warnna, tirtthan Bhatara Siwa, Ong sa, ba ta a i na ma si wa ya. Memuja banten yang sudah selesai, ma: Ong dewa pratista ya namah swaha, Ong Ang Ong Mang. Ngetisang toya ping, 3, mantra, Ong Siwa mrettha ya namah, Ong Sada Siwa mrettha ya namah, Ong Prama Siwa mrettha ya namah. Ngaturan ngasep, ma, Ong Ang Bra/-


9a. -/hma satya namu namah, Ong Ong Wisnu satya ya namah, Ong Ang Iswara satya ya namah, urub ira Bhatara Brahma, dadi Bhatara Mahadewa, arenge Bhatara Wisnu, lalatune Bhatara Iswara, mletik Sanghyang Rudra, anduse Bhatara Sangkara, kembangi awu Bhatara Sambu, mlebek dadi Sanghyang Ongkara, ambuning asep mulih maring Sanghyang Barunna, matmahan Sanghyang Taya, mayoga ring angkasa, mlebek dadi hrum, tkeng sapta patala, matmahan widhyadara widhyadari, inabuh sakayangan pranah hulun amuja, tumurun pada bhatara, kasangga dening puspa, angilangang papa klesa

9a. -/hma satya namu namah, Ong Ong Wisnu satya ya namah, Ong Ang Iswara satya ya namah, urub ira Bhatara Brahma, dadi Bhatara Mahadewa, arenge Bhatara Wisnu, lalatune Bhatara Iswara, mletik Sanghyang Rudra, anduse Bhatara Sangkara, kembangi awu Bhatara Sambu, mlebek dadi Sanghyang Ongkara, ambuning asep mulih maring Sanghyang Barunna, matmahan Sanghyang Taya, mayoga ring angkasa, mlebek dadi hrum, tkeng sapta patala, matmahan widhyadara widhyadari, inabuh sakayangan pranah hulun amuja, tumurun pada bhatara, kasangga dening puspa, angilangang papa klesa


9b. Ong glar sidi rastu ya namah swaha. Mangayab, ma, Ong Yang Ang, angaturaken sari, raka tadah pawitra, Ong prapti paraweswara, Ong bakti parameswara, Ong sidi rastu aptu, Ong prasida sarining banten, katur ring paduka bhatara, sinamyan. Iki panganteb suci, ma, Sang aitabeyana, maswaha, tan pabrateng tulak sari, luputing lara wighna, aminta pamangku amuja, kurusya maka pulacek, prathacala maka padma, Hyang Kaki maka puspittha, lingga padha nira sanghyang pulacek, sanghyang wisesa, sanghyang warsa, sira mangkuning manik, karcana malangsuhun, dupa bhatara ka/-

9b. Ong glar sidi rastu ya namah swaha. Mangayab, mantra: Ong Yang Ang, angaturaken sari, raka tadah pawitra, Ong prapti paraweswara, Ong bakti parameswara, Ong sidi rastu aptu, Ong prasida sarining banten, katur ring paduka bhatara, sinamyan. Ini panganteb suci, mantra: Sangaitabeyana, maswaha, tan pabrateng tulak sari, luputing lara wighna, aminta pamangku amuja, kurusya maka pulacek, prathacala maka padma, Hyang Kaki maka puspittha, lingga padha nira sanghyang pulacek, sanghyang wisesa, sanghyang warsa, sira mangkuning manik, karcana malangsuhun, dupa bhatara ka/-


10a. -/lamning, pakundan Bhatara Gana, gangan Bhatara Kowera, tasik Bhagawan Angasti, pisang pisang Sanghyang Komara, jambe Bhatara Iswara, suruh Bhatara Wisnu, apuh Bhatara Brahma, awus awus Mahadewa, malawa, Bhatara Siwa, Sanghyang Sambu, lenga buratwangi, Sanghyang Ludra maka caru, banten Bhatara, Iswara, boga Bhatara Anungkurat, sajenge Sanghyang Besawarnna, lalawuh, Bhatara Iswara, sada rasa maka ambuhan sadana minahar, Bhatara Suci Nirmala, anusari, sarira suci nirmala, muja Bhatara Lumanglang, kang pinuja Bhatara Dharmma, nguniweh jagat ring sesa, a/-

10a. -/lamning, pakundan Bhatara Gana, gangan Bhatara Kowera, tasik Bhagawan Angasti, pisang pisang Sanghyang Komara, jambe Bhatara Iswara, suruh Bhatara Wisnu, apuh Bhatara Brahma, awus awus Mahadewa, malawa, Bhatara Siwa, Sanghyang Sambu, lenga buratwangi, Sanghyang Ludra maka caru, banten Bhatara, Iswara, boga Bhatara Anungkurat, sajenge Sanghyang Besawarnna, lalawuh, Bhatara Iswara, sada rasa maka ambuhan sadana minahar, Bhatara Suci Nirmala, anusari, sarira suci nirmala, muja Bhatara Lumanglang, kang pinuja Bhatara Dharmma, nguniweh jagat ring sesa, a/-


10b.   -/kasa, lawan pratiwi, raditya lawan hulan, Sang Hyang Tunggal amuja, Hyang pranamya, sarining rat, kastuti dening loka, Ong sampurnna ya nama swaha. Ngaturang Pranamya, ma, Ong pranamya bhaskara dewem, sarwwa klesa winasanem, pranamya ditya sewalem, bukti mukti sarwwa pranem, Ong nggangga saraswati, wipasang kosiki nadi, yamuna mahati, srestam sarayusca maha nadi, Ong gangga sindhu saraswati, suyumuna hodawari narmmada, kaweri sarayu mahendratah, yasca manwati renuka, kanayanca maha swati, duke denra netra wati, maharana ya tatem, tatanca ya gandha

10b. -/kasa, lawan pratiwi, raditya lawan hulan, Sang Hyang Tunggal amuja, Hyang pranamya, sarining rat, kastuti dening loka, Ong sampurnna ya nama swaha. Ngaturang Pranamya, ma, Ong pranamya bhaskara dewem, sarwwa klesa winasanem, pranamya ditya sewalem, bukti mukti sarwwa pranem, Ong nggangga saraswati, wipasang kosiki nadi, yamuna mahati, srestam sarayusca maha nadi, Ong gangga sindhu saraswati, suyumuna hodawari narmmada, kaweri sarayu mahendratah, yasca manwati renuka, kanayanca maha swati, duke denra netra wati, maharana ya tatem, tatanca ya gandha


11a. nisca, ta purneja klesa mudrem, sakarwanem momanggalem, amastowa swara mundhem, ya namu parepurnni, amaste parameswarem, nama na sabdhe wipurnni, harakro mala aranem, namastute maheswarem, dewa dewi kcaka jatem, sapam wattha amastute, neranca nejagat, klesa, ari kyote namo namah, manadi ya sura dewi, namangte malyawarinnem, jamngu sangkomaha dewi yogacem mera pradakpinagratem, kesana nara karnna prilem, parewatreiswara mukyem, Ongkara aksara pratem, sarwa sunya dadi titwi, murak paya/-

11a.  nisca, ta purneja klesa mudrem, sakarwanem momanggalem, amastowa swara mundhem, ya namu parepurnni, amaste parameswarem, nama na sabdhe wipurnni, harakro mala aranem, namastute maheswarem, dewa dewi kcaka jatem, sapam wattha amastute, neranca nejagat, klesa, ari kyote namo namah, manadi ya sura dewi, namangte malyawarinnem, jamngu sangkomaha dewi yogacem mera pradakpinagratem, kesana nara karnna prilem, parewatreiswara mukyem, Ongkara aksara pratem, sarwa sunya dadi titwi, murak paya/-


11b.   -/ni manggalem, wusmanastu namo namah. Puja Mangaskara, to ya ngagem skar, ma, Ong Lrang Yrang Ah desaksara nama siwa ya, mrettha ya namah, Ong Lrang Kswang Ang Ong Mang, Ong swastu Kprang ya wa si ma na. Ong kitih kutihm bhur bwah swah swaha, Ong Ang Ong Ing, Wyang Mang Wyang Mang Nang Ong Ong Ing Ing, Ang a ka sa ma ra la wa ya namah. Nganteb guling, pabangkit, ma, Ong Sang Praja Sang Detya, Sang Pusah Pati, Sang Dngen, Sang Wila, Sang Kala Karung, Sang Kala Katung, Sang Kala Pajagalan, Sang Kala Udug Basur, Sang Kala Ulu Singa, Sang Dewa Yoni Sakti, padha

11b.  -/ni manggalem, wusmanastu namo namah. Mantra “Mangaskara”, dengan memegang bunga, mantra: Ong Lrang Yrang Ah desaksara nama siwa ya, mrettha ya namah, Ong Lrang Kswang Ang Ong Mang, Ong swastu Kprang ya wa si ma na. Ong kitih kutihm bhur bwah swah swaha, Ong Ang Ong Ing, Wyang Mang Wyang Mang Nang Ong Ong Ing Ing, Ang a ka sa ma ra la wa ya namah.Mempersembahkan guling, pabangkit, mantra: Ong Sang Praja Sang Detya, Sang Pusah Pati, Sang Dngen, Sang Wila, Sang Kala Karung, Sang Kala Katung, Sang Kala Pajagalan, Sang Kala Udug Basur, Sang Kala Ulu Singa, Sang Dewa Yoni Sakti, padha


12a.  mapupula sira kabeh, dantinggalin baktini ngulun. Ngaturang Sakawali, ma, Pukulun Sang Kala Sakti, Sang Kala Bhumi, Sang Kala Wisesa, Sang Kala Henjar-henjer, Sang Kala Kalina, Sang Kala Ngumik, iki tadah sajin-iram jangan sakawali, sga sawakul, iwaknya balung gegending, sajeng sakreci, kinucupaning antiganing sawung anyar, wus amukti, padha mulih maring catuspattha. Nganteb Pras, ma, Ong eka ware, dwi ware, tri ware, catur ware, panca ware, purwwa pras prasida rahayu. Ngaturang Patabuh Toya, ma, Ong gangga pawi/-

12a.  mapupula sira kabeh, dantinggalin baktini ngulun. Mempersembahkan “Sakawali”, mantra: Pukulun Sang Kala Sakti, Sang Kala Bhumi, Sang Kala Wisesa, Sang Kala Henjar-henjer, Sang Kala Kalina, Sang Kala Ngumik, iki tadah sajin-iram jangan sakawali, sga sawakul, iwaknya balung gegending, sajeng sakreci, kinucupaning antiganing sawung anyar, wus amukti, padha mulih maring catuspattha. Mempersembahkan “Pras”, mantra: Ong eka ware, dwi ware, tri ware, catur ware, panca ware, purwwa pras prasida rahayu.Mempersembahkan “Patabuh” air, mantra: Ong gangga pawi/-


12b.  -/tra ya namah swaha. Ngaturang Patabuh Sajeng Mentah, ma, Ong Sang Butta, Butha Lawang, manawa wenten iringan sira, saking surantara, apan sira asung patamittha iki tadah sajin-ira, banyu maha mreta, sajeng mentah. Patabuh Sajeng Rateng, ma, Ong si ba ta a ya nama swaha. Nganteb Pasegwan Agung, ma, Ong gangga pawitra ya namah swaha, pukulun Sang Kala Bhumi, Sang Kala Sakti, Sang Kala Wisesa, Sang Kala Wariga, Sang Kala Uku, iki tadah sajin-ira, sga agung, iwaknya slahan, urabarak urab putih, mwah jajatah denasangkep. Matabuh Toya

12b.   -/tra ya namah swaha.Mempersembahkan “Patabuh” minuman keras yang mentah, mantra: Ong Sang Butta, Butha Lawang, manawa wenten iringan sira, saking surantara, apan sira asung patamitthaiki tadah sajin-ira, banyu maha mreta, sajeng mentah. Mempersembahkan “Patabuh” minuman keras yang matang, mantra: Ong si ba ta a ya nama swaha. Mempersembahkan “Segwan Agung”, mantra: Ong gangga pawitra ya namah swaha, pukulun Sang Kala Bhumi, Sang Kala Sakti, Sang Kala Wisesa, Sang Kala Wariga, Sang Kala Uku, iki tadah sajin-ira, sga agung, iwaknya slahan, urabarak urab putih, mwah jajatah denasangkep. “Matabuh” dengan air


12b.   Anyar, ma, Ong gangga pawitra ya namah swaha. Tabuh Sajeng Mentah, ma, Ong iki tadah sajin-ira, banyu maha mrattha sajeng mentah. Tabuh Sajeng Rateng, ma, Ong si ba ta i na ma swaha. Nganteb Bras, ma, Ong indah ta kittha I Butta Hulu Swetha, I Bhuta Hulu Rakta, I Bhuta Hulu Pittha, I Bhuta Hulu Nila, I Bhuta Hulu Ratna, iki ganjaran sira bras dahan, jinah genceyan, lawe satukel, klapa bungkulan, mwang antiganing itik, sing kirang sing luput, aja sira amigrahani, anglarani, anggringin, apan hulun atunggalan sira. Pangalwar,

12b. mantra: Ong gangga pawitra ya namah swaha. Tabuh minuman keras yang mentah, mantra: Ong iki tadah sajin-ira, banyu maha mrattha sajeng mentah. Tabuh minuman keras yang matang, mantra: Ong si ba ta i na ma swaha. “Nganteb” beras, manatra: Ong indah ta kittha I Butta Hulu Swetha, I Bhuta Hulu Rakta, I Bhuta Hulu Pittha, I Bhuta Hulu Nila, I Bhuta Hulu Ratna, iki ganjaran sira bras dahan, jinah genceyan, lawe satukel, klapa bungkulan, mwang antiganing itik, sing kirang sing luput, aja sira amigrahani, anglarani, anggringin, apan hulun atunggalan sira.“Pangalwar”,


13b.  ma, singgih pukulun paduka bhatara sinamyan, tityang mamitang lugraha tityang mahaturan sarin dhupa pangluwur, kukus menyan kukus arum, astanggi candana, majagawu, ica paduka bhatara, malwaran saking Pasamwan Agung, tumurun ida sakeng wetan, matuk ida maring wetan, tumurun ida saking kidul, mantuk ida maring kidul, tumurun ida maring kulon, mantuk ida maring kulon, tumurun ida saking lor, mantuk ida maring lor, tumurun ida guru dewa sakti ring tngah, mantuk ring tngah, pada elingakna linggih ida sowang-sowang, singgih tapakan paduka bhata/-

13b.  mantra: singgih pukulun paduka bhatara sinamyan, tityang mamitang lugraha tityang mahaturan sarin dhupa pangluwur, kukus menyan kukus arum, astanggi candana, majagawu, ica paduka bhatara, malwaran saking Pasamwan Agung, tumurun ida sakeng wetan, matuk ida maring wetan, tumurun ida saking kidul, mantuk ida maring kidul, tumurun ida maring kulon, mantuk ida maring kulon, tumurun ida saking lor, mantuk ida maring lor, tumurun ida guru dewa sakti ring tngah, mantuk ring tngah, pada elingakna linggih ida sowang-sowang, singgih tapakan paduka bhata/-


14a -/ra, mahaturan canang tatebasan, burat arum, buratwangi, lengewangi, mwang panca pala pawitra, ica paduka bhatara, ngayab sari, sarining dupa pangluwar, kukus menyan kukus arum, astanggi canana, majagawu, ngayab sari, sarining canang tatebasan, ica paduka bhatara, malingga sakti, ngalingganin tapakan paduka bhatara, mahaturan bakti, mahaturan canang pawitra, Ong puspa dewa ya nama swaha. Nganteb Aturan Pandiriyan, ma, Ong gangga mrettha ya nama swaha, siniratan mucrat-mucrat, angilangang dasa malaning janma manusa, kana sapa dewi wisesa, kalukat dening

14a. -/ra, mahaturan canang tatebasan, burat arum, buratwangi, lengewangi, mwang panca pala pawitra, ica paduka bhatara, ngayab sari, sarining dupa pangluwar, kukus menyan kukus arum, astanggi canana, majagawu, ngayab sari, sarining canang tatebasan, ica paduka bhatara, malingga sakti, ngalingganin tapakan paduka bhatara, mahaturan bakti, mahaturan canang pawitra, Ong puspa dewa ya nama swaha. Mempersembahkan sesajen perseorangan, mantra: Ong gangga mrettha ya nama swaha, siniratan mucrat-mucrat, angilangang dasa malaning janma manusa, kana sapa dewi wisesa, kalukat dening


14b.  tirttha paduka bhatara, Ong sidirastu ya nama swaha, pukulun tapakan paduka bhatara, mahaturan canang, ayunan, burat arum, buratwangi, mrik sumirik, lengewangi, miwah panca pala, pawitra, ica paduka bhatara, angayab sari, sarining sari-sari tahun, ica paduka bhatara, malingga sakti, ngalingganin tapakan paduka bhatara, mahaturan bakti, mahaturan canang pawitra. Panganteb Segehan Alit, ma, pukulun Sang Kala Sakti, Sang Kala Bhumi, Sang Kala Wisesa, Sang Kala Wariga, Sang Kala Uku, iki ganjaran sira, sgehan alit, mwah banyu maha mrettha

14b. tirttha paduka bhatara, Ong sidirastu ya nama swaha, pukulun tapakan paduka bhatara, mahaturan canang, ayunan, burat arum, buratwangi, mrik sumirik, lengewangi, miwah panca pala, pawitra, ica paduka bhatara, angayab sari, sarining sari-sari tahun, ica paduka bhatara, malingga sakti, ngalingganin tapakan paduka bhatara, mahaturan bakti, mahaturan canang pawitra. Mempersembahkan “Segehan Alit”, mantra: pukulun Sang Kala Sakti, Sang Kala Bhumi, Sang Kala Wisesa, Sang Kala Wariga, Sang Kala Uku, iki ganjaran sira, sgehan alit, mwah banyu maha mrettha


15a. pawitra, Ong gangga mrettha ya nama swaha. Matabuh sajeng mentah, ma, Ong Buta Bhuta Lawangan, Manawa wenten iringan ida saking sunantara, apan ingsun angsung patamita, iki tadah sajinira, banyu maha mrettha sajeng mentah. Matabuh sajeng rateng, ma, Ong indah ta kita Sang Panca Bhuta, iki ganjaran sira, sing kirang, sing luput, aja sira amigrahani, anglarani, anggringin, apan hulun atunggalan lawan sira. Iki pustaka drewen I Mangku Pasek Gde Yasa, ring Sdahan Bwah Sidmen. Katdunin olih, I Komang Degeng, Banjar Kuwum, Amla/-

15a. pawitra, Ong gangga mrettha ya nama swaha. “Matabuh” minuman keras yang mentah, mantra: Ong Buta Bhuta Lawangan, Manawa wenten iringan ida saking sunantara, apan ingsun angsung patamita, iki tadah sajinira, banyu maha mrettha sajeng mentah. “Matabuh” minuman keras yang matang, mantra: Ong indah ta kita Sang Panca Bhuta, iki ganjaran sira, sing kirang, sing luput, aja sira amigrahani, anglarani, anggringin, apan hulun atunggalan lawan sira. Ini pustaka milik I Mangku Pasek Gde Yasa, dari Sdahan Bwah Sidmen. Disadur oleh, I Komang Degeng, Banjar Kuwum, Amlapura


15b.   -/pura, puput sinurat, kala dina, wra, pa, wara mdangsya, sasih, kalmia, isaka, 1915.

15b.  Selesai ditulis pada hari Kamis Paing, wara Mdangsya, bulan ke lima, tahun saka 1915

 




Beryadnya dengan Sharing

Tak akan Mengurangi Pengetahuan

Dapatkan Dalam Versi Cetak
Baca Juga