Yoga dan Kelepasan dalam Lontar Tutur Parakriya


 

Salinan (Alih Aksara) Lontar Tutur Parakriya

 

1b. Ong Nama Siwaya. Parakriya sastrakayajnyah, nistayoga nilasini, vinayo mohayopresni, saputra Siva mangravit. Batari Uma mawuwus: Pradana sastra kabeh tan ana mungguh nira ring aji. Ndan dana tan nistayoga nga. wenang tamtamana mangdadiaken kamoksan ya tika tapwan aweruh nira tinakwan anaknira Bhatara Iswara. Rowang nira atakwan Sang Hyang Kumara, ndan sahopancopacarasara, ikang ling nira patakwan ring Bhatara. Manasande apurvatat, savice visakaranam, mahtapitar srejet srestat, sarva vastu brevamhime. Kasihana ranak Batara, warahen sangkaning dadi Batara, apan Batara Jagatkanta gumawe ikang buwana, nguniweh ikang watek dewata kabeh, sakari punggung ingulun, ri sangkan Batara-batari gumawe ngulun,

 

2a. matangian warahania ngulun. Nahan ling Sang Kumara, Dewa Uwaca. Ujar batara, lingnira: Evam putram mahapresnam, sarva sande ladasanam, sande tvanging satataga, vaksiami sranu evidih. Ngke takwanta kamung Kumara, tan paingania mulana, tan papadan sresnanta ring kadi kami, away sangsaya warahangkwi kita anaku, prayatna ta kita rumangrwa wuwus kami mwang Ki Batari. Na besmi, na jagenam puy, na tejo, na camarutah, na surya, candra, sarvepi, nata sidantaram bavet. Tan ana lemah, tan anangjala, tan anang teja muwah angin lawan candra, ditya muwah akasa, tan ana wintang, tan ana kabeh. na gora, na mega, na geni, na ratri, na dinantata, na marma lan avidiutneva, ati suksman gavet sada. Tan ana sabda, tan anang mega, tan anang dina ratri, tan angin, tan udan,

 

2b. tan ana kilap, tan ana kabeh. Yatika sunya nga. nitya tan kahilangan. Ngkana ta sangkaning mami purwa. Nahan sangkaningdadi. Niskala jayate matrah, matratna danta jayate, nadanta jayate nadah, nada vindu samudbavah. Sakari niskala, ana tan matra, mijil sangkeriya, sakeng nadanta, ana ta nada mijil sangkeriya, sakeng nada, ana windu mijil sangkeriya. Vindoh, candrah, samudbavah, candradiswah samudbavah, visva triaksara jayantu, triaksara Brahmajayate. Brahmapancaksaram buta, sarva aksara dvarivije, pancaksara dvaram devam, vianjana mantra mutamam. Sakeng windu ana ta ardacandra, mijil sakengriya, sakeng ardacandra ana awiswa mijil sakengriya, sangke wiswa, ana ta triaksara mijil sangkeriya, sakeng triaksara ana ta pancabrahma mijil sakengriya,

 

3a. sakeng pancabrahma ana ta pancaksara mijil sakengriya, sakeng pancaksara ana ta swara aksara mijil sakengriya, ana ta swara wianjana nga. ya ta mantrotama nga. Nahan ta kramania kamung Kumara. Svara vianjana tojnyeyah, sarva de ina digine, paso de sesu sang yuktah, deva murti pratistitah. Ikanang swara lawan wianjana kawruhananta ya, an pinaka wak de batara wuwah dewa kabeh, ya ta gelarakenanten ring sodasa desa, awakakena Sang Hiang, kawruhana ta anaku. Samantra savidikramah, svarupam Devatah Smaret, hrediptamtoladijnyeyah, prayatna ya Panditasada. Deyanta wruh irikang dewata kabeh kamung Kumara, samantra-mantra kabeh nahan taryanta, kembangn wija, dupa-dipa, gandaksata, idepan taru

 

3b. Sang Hiang atinta, prayatna sadanitia ta kita ring deya. Mang purva kon asta, ang daksina kon asta, ung utara kon asta. Ika ongkara, Dewatania ardacandra Mahadewa Dewatania, windu Siwa Dewatania, mantra Dewa Guru Dewatania. Nahan deya Sang Yogiswara magawe yoga, ya ta margining-pada moksah ika. Ong, cong, jong, bang, nyang pinakawakning pancawara, wruhanta Kumara. Wang, tang, dang, dang, gang, yang, lang, nahan ta mantra pinakwaning saptawara. Tang, tang,dang, dang, bang, bang, nahan nahan ta mantra pinaka sadwara. Tang, sang, mang, nahan ta mantra awakning pitara. Pang, pritivi saniasia. Gong, akasasta Devaca, surya, candra, pratistena. Rong, cong, manantrena caniaset. Ika mantra pinaka pritiwi. Gong pinakakasa, rong pinaka ditia, cong pinakacandra ika.

 

4a. Deva Guru pratistanam, klong mantram sahavarnakam. Ikang mantra klong pinaka ikang guru pada ika. Nandisvara Mahakala dvaradimo pratistanam, kong nong mantrana sayuktam, sanditeh suprayatnatah. Ikang mantra kong pinakanandiswara, nyong pinaka mahakala. Nahan ta deya Sang Pandita, sumangsipta sira, prayatna ta kamung Kumara. Ngaisah purwa wijnyeyah, agne jetu Maheswarah, Brahma midaksinejnyeyah, neriti Rudra evaca. Pascimantu Mahadevah, vayabiam Sangkarastata, Visnu utara vijnyeyah, airsaniam Samburevaca. Adohara itijnyeyah, madiancapi Sadasivah, arda Paramasiva, itiam Dewa prastititah. Varmakalanca mretiunca, trotavisva kamastata, Pasupatisca satiasca, pratista marato vudah.

 

4b. Ika ta magawe idep ring ati, Iswara ring Purwa, Maheswara agneya, Brahma daksina, Rdra neriti, Mahadewa pascima, Sangkara wayabia, Wisnu utara, Sambhu airsania, Siwatma ring arda, sadasiwa ring madia, Paramasiwa ring arda, Dharma Hiang karuniang purwa lawan gneya, Kala wiantaraning agneya lawan daksina, Mreteyu wiantaraning daksina lawan neriti, Krodha wiantaraning neriti lawan pascima, Wisma wiantaraning pascima lawan wayabia, kama wiantaraning wayabia lawan utara, Pasupati wiantaraning uttara lawan airsania, Satia wiantaraning airsania lawan purwa. Evam Devo susatkarma, anta etuh yasa kramam, sarva Devata tistena, sodana sadesastitah. A a purvantu sakatah, i i daksina evaca, u u pascima tojnyeyah, ro ro utara saniaset. Rva mantreti sayuktah, vidaji vatu lan ukam.

 

5a. Deyanta pratista Dewata, kamung Kumara. Ong ang Isanaya namah svaha, pur; ong ang Mahesvaraya namah svaha, a; ong ing Brahmane namah svaha, da; ong ing Rudraya namah svaha, ne; u u pascima tejnyeyah, ro ro utara saniaset, eva mantrena sang yuktah, Vidi satvatu sang nemukam; ong ung Mahadevaya namah svaha, pa; ong ung Sangkaraya namah svaha, ba; ong reng Vescave namah svaha, u; ong reng Sambave namah svaha, e; nahan ta mantra kamung Kumara. Le le antara saniasia, agneya daksine tata; e e antarania asia,
daksina pascima bavet; o o mantrena sayuktah, utare pascime niaset; ah ah utare sang yuktam, utare purva saniaset; ong leng darmaya namah svaha, pur gneya antara; ong leng kalaya namah svaha, agneya daksina antara; ong eng Mretiuve namah svaha,

 

5b. daksina neriti antara; ong aing krodaya namah svaha, neriti pascima antara; ong ong visvaya namah svaha, pascima vayabia antara, ong ong kamaya namah svaha, vayabia utara antaram, ong ang Pasupatiya namah svaha, utaresania antara; ong ah satiaya namah svaha, airsania purva antara. Madianglongkara sayuktah, Sadasiva stati-stati, eva mantreta sayuktah, Deva antarantu Panditah. Ong hlong Sadasivaya namah svaha, ma. nahan ta Sang Pandita deya mahawesmarana, kamung Kumara. Isavarnanca svatanggam, mahesanumrani tata, Brahmavarnanta raktana, Rudraloha dravantata. Pitavarnanca madevah, Sangkarakana kadravah, Kresna Visnusca sajnyeyah, Sambu andavarnarakam. Megavarnanca raktanam, Mretiuvarnanca kresnata, kroda magiscavarnakah, darma santavarnanikah. Visvabana puspavarna, ngkamavarnasca kicakam,

 

6a. Pasupatisca candrasca, satia dumrencavarnakam. Sivam apatikavarnanca, madie yogah pratistatah, evavarnanca Devanam, bruhi putra sasanukam. De yan ta magawe yoga kamung Kumara, rupa Batara Sangkara kadi mas, rupan Batara Pasupati kadi ulam, rupan Batara Satia kadi kukus, rupan Batara sadasiwa kadi spatika, rupan Batara Iswara kadi ira, rupan Batara Parameswara kadi pila, rupa Batara Brahma rakta, rupa Batara Rudra siama. Nahan ta de yan ta magawe yoga kamung Kumara. Purvam ongkara vijnyenam, namasuhanta yojitah, vijantu carana mantram, hrasva dirgaplutantata. De yan ta manguniaken mantra raswa dirgapluta, ong adinia. Kumara swahan kania uwaca. Matakwan Sang Kumara lingnira: Namapate videh karma. Sivavresada karanam, sarva sandeya asanam, Sivajnyanam prabavanam.

 

6b. Raksananingulun akakarma Widi, pawarah batara ring ulun, ika sandeyaningulun, lah ilangakena de batara tekaping Siwajnyanam pawarah batara ring ulun. Ujar Batara lingira; sranu putra mahedevam, punahamantra saniaset, atakramavi Devaksie, pancaksarantuye jitah. Nahan mantra pancaksara pawarah kwa ring kita kamung Kumara muwah kita Batari sakrama-laksanania. Purva daksinania sia, samantrena savarnatam, madie Pandita yogajnya, pancaksarantuyo stitah. Gelaraken ta lima: pur.da.pa.u.ma lawan warnania. Nakaro Bhagavan Sivah, makaro Brahma evaca, sikaro Mahadevasca, vakaro Visnu rucate, yakaro Sivavijnyeyah, pudarike puti stitah, Devaniastam Sadasivah, moksa pada mavapenoyat.

 

7a. De yan ta magawe yoga, wehanta umunggweng padma, ong nang Iswaraya namah svaha, ong mang Brahmane namah svaha, ong sang Mahadevaya namah svaha, ong vang Visnuye namah svaha, ong yang Sivaya namah svaha, nang, pur, mang, da, sing, pa, vang, u, yang, ma. Mangkana Sang Yogiswara magawe yoga. Punah mantrena sang yuktah, madiapun darita stitah, amava iti sajnyeyam, srana putra pvayatnatah. Nahan ta mantra waneh rengenta, tiga lwirnia: ang ung mang, umunggwing padma katiga ya. Pundarita trikonasta, mang mantra purva sang titah, ong mantrenaca utara, ang daksinasia saktitah. Ikang mantra mang, purwa kon asta, ikang mantra ang, daksina kon asta, ikang mantra ung, utara kon asta. Mang devasca Mahadevah, ang Rudra Devatasmaret, ung Sangkarasca Devasca, trayo Deva savarnakam. De yan ta magawe smarana. Ong mang Mahadevaya namah svaha, pita warnanira,

 

7b. ong ang Rudraya namah svaha, anta rakta warnanira, ong ung Sangkaraya namah svaha, kanakadrawa warnania. Nihan ta gawe yoga ring tengah saking hredaya. Mulakante satatvajnya, trinadiyo jitam bavet, sahretam tirta mevanca, adi angga mahamretam. Ikanang tunduk kapitakep, trinadi tatwanika, ya tirta Gangga nga. Brahma, Wisnu, Iswara tatwanira. Sarva aksaranteta devah, pancaksara mudahretam, pancaksaram, triaksaram, triaksaranam, tuyaksaram. Ekaksara mudahretiyu, triaksaro iyamotamam, ongkara paramojnyeyah, nyaranamokse mapnuyat. Pira kari wisesaning aksara kabeh, pancaksara pinakawisesania, wisesaning pancaksara, triaksara; wisesaning triaksara, ongkara; ikang ongkara ya marganing anemwaken kamoksan kamung Kumara.

 

8a. Ardacandrasca vindusca, nada-nadanca mevaca, vindu matramayam devam, saevo vija mutamam. Ikang nada, nadanta, windu, ardacandra, ongkara pasamuhania, sedeng wisesaning mantra kabeh. Mangkana kamung Kumara. Evam ongkara tatvaham, pancadeva sarvanakam, sasabda ongkarojnyeyah, Deva srenoti sanmukam. Ikang nadanta, nada, windu, ardacandra, ongkara, pada masabda tikang kelima, ya ta rengwaken kamung Kumara. Ongkara laksanam tatvam, vijnyeyah mahamevaca. Ikanang Ongkara pinakawakku kamung Kumara. Ongkara tinabavam, mangkaro ivinamaya. Tan dadi ane yan tan ana, Ongkara yan tan ana aku, ana aku ana Ongkara, matangian ta ring aku magawe yoga. Ongkaraksara murtinam, nada-nadanta vindukam, suksma ta ya midam jnyatva, saeva paramartavit.

 

8b. Ikanang windhu, nada-nadanta, katiga pada suksmania, jawat wruhika tatelu, ya ta paramartawit; wruh ring paramarta nga. Netrena milviatnena, valarka saba besvaram, hredayantam gatam dresta, atmanam Vidi sanmukam. Netra pramakena prayatna tonta, teja kadi rupa Sang Hiang Aditia lwirnira; sira ta atma ngaranira ingidopen ring antahredayanta. Anggulastaya tarudam, vidiayudam prabasvaram, dresta lalata ngarneca, natantam vijivesvaram. Nayana tutupi ring anggula, ton tang teja kadi kilat lawan wangkawa lwirnia, karange ta sabdaning nadanta kamung Kumara. Nasagranam itadrestam, nirmalo dunca vaksiate, amreta joti sadrestam, vindu Dewanggi sanmukam.

 

9a. Ikang teja kaja katon ing granasika, ya ta windu Dewa, amreta joti satananika. Tanetra tusampidia, sasabdo jvalano matam, visruyate mahanadah, ganta sabdanta akasah. Kadi sabda ganta sabdania, karengen ing akasa, ikang nadanta kadi sabdaning ampuhan gorantara tan pegat. Nadanta siavadetasmin, suksma-suksma taram padam, sunia-sunia taram padam, vindu devam varanane. Ikang ongkara Rudra dewatania, Ardhacandra Mahadewa Dewatania, mantra dewa guru dewatania, nahan Sang Yogiswara magawe yoga, ya margining pada moksa ika. Devaguru svavarnanca, akasa meva darmata, parama varna devanca, varakasia mahaprabam. Sadasiwa sia varnanca, palarkasa tadasvarah, Siva spatika varnanca, lohadravasia sudrakam.

 

9b. Batara Guru kadi apa lwirnira. Tan pawarna sira. Batara Paramasiwa kadi rumaning anak-anakaning aksi. Batara Sadasiwa rupanira kadi Sang Hiang Raditia wahu mijil lwirnira. Batara Rudra kadi wesi drawa rupanira. Punah mantrena sang yuktah, pancaksara stusania set, pancaksara vijijnyeyah, sranuputra prayatnatah. Ong, reng, jong, bang, nyang. Nahan ta mantra lima, pinakawakning pancawara, wruhanta kamung Kumara. Saptavarasia sanasia, samantram savidi sranu. Tang, tang, dang, vang, nang, yang, lang, nahan ta mantra pawakning saptawara. Sadvara mantra sanasia, sahavijenate sranu, tang, tang, dang, bang, nang, bang; nahan ta mantra sadwara, pitra mindinia set mantram, vang, sang, tang, nahan ta mantra pawakning pitara. Pitra prasivi caniasia, ong akasa statevaca, surya candra pratistena,
rong cong mantrena caniacet.

 

10a. Ikang mantra wang pinakapretiwi, ikang mantra gong pinakakasa, ikang mantra rong pinakaraditia, ikang mantra cong pinaka candra ika. Devaguru pratistanam,
klong mantram sahavarnakam. Ikang mantra klong pinakagurupada ika. Nadmisvara mahakalo, dvaradi motra tistatah, kong gong mantrana sayuktah, panditeh prayatnatah. Ikang mantra kong pinakanandaswara, ika mantra gong pinakamahakala, nahan ta deya Sang Pandita sumangsipta sira, prayatna ta kamung Kumara. Epam buvana sang siptam, samantrena vadih sranu, Devatah sacaran dadiat, Pandite paragopitam. Samangkana lwir kang mantra, karengen denta kamung Kumara, sahawidi mantra carunia, gopitantaya de Sang Pandita. Uptistitilinantam, sarva Deva pralinakam,

 

10b. ika ta kabeh kamung Kumara, yeka pangawak uptistiti praline kramania. Evancanmani sarvani, maksistavara janggamah, agrehia teve sarvatam, sarva karma drata mretah. Sakweh nikang sarwa janma, yatika ilang ring temuning antiapralaya, kamung Kumara. Anitianci vitam loke, anitia drevia sancayah, anitia priya sayogah, anitia janma masanam. Ikang urip mwang drejanma tantan lana, tan ananing lok, priya sayoga ikang janma, yeka tan lana swabawania. Pritivi codake linam, udakam teja silinam, teja linan tatan bayu, bayu linantuke piva. Ikang lemah matemahan we, we ilang matemahan teja, teja ilang matemahan bayu, bayu ilang matemahan akasa. Kama visvanca linanca, visva linanca krodatah, krodam kananca mretiunca, mretiu linantu kalate, kala linanca darmeda,

 

11a. darma linantu satiake, satia linanca sangkare, sangkaro pasupatike, pasupatisca brahmanam, brahma visnu salihate, iswara rudra linanca, rudra linanca devake, devasca muru meliye, muru masca sivegavet, sivarcanam bayelinam, nirbananca anamake. Ana makanca suksmatve, pada moksancaye vidi, sarva sangkara nasante, nasan nasandeyan tusmakam. Batara Kama ilang matemahan wiswa, Batara Iswara ilang atemahan kroda, Batara Kroda ilang atemahan mretiu, Batara Mretiu ilang matemahan kala, Batara Kala ilang matemahan darma, Batara Darma ilang matemahan satia, Batara Satia ilang matemahan sangkara, Batara Sangkara ilang atemahan pasupati, Batara Pasupati ilang atemahan brahma, Batara Brahma ilang

 

11b. matemahan wisnu, Batara Wisnu ilang matemahan iswara, Batara Iswara ilang matemahan rudra, Batara Rudra ilang matemahan mahadewa, Batara Mahadewa ilang matemahan purusa, Batara Purusa ilang matemahan Siwa, Batara Siwa ilang matemahan nirbana, Batara Nirbana ilang matemahanira sraya, samangkana lwirnia la laksana kamung Kumara. Yan sampun wruh irika nista tumemwing kanirbanan nga. Kumara ewaca, matakwan Sang Kumara ring Batara, lingnira: Siva pada mahasuksmah, Acintia maneda budinih, nugrahianca majesanam, adrestanca bravihime. Atianta mahasuksmanam nganasraya, ling pada Batara ring kami, ndah tumungaha ulun irika, nugrahia tan pamramana, ya ta matangian warahulun ring drestanta, margania tan pangguha de ranak Batara. Mangkana ling Sang Kumara. Iswara ewaca, sumahur Batara lingnira: Na durana pastam,

 

12a. nantarana vahistata, nadah nodam sadatapi, viapakam veti putratah. Ikang inapada kamung Kumara, tar madoh, tan maparek, tar ri eng, tar ning anda, tar ring jero, tar ning sor, tar ning luhur. Nihan kalingania sadawia pakaringanda kabeh kamung Kumara. Pinaka sunia ning sunia, pinakasuksma ning suksma, lwih tan papada kalingania. Matakwan Sang Kumara, lingnira: Sarva jnyana mahesanah, sarva tatvanca bavitah, inajnyanantu suksmatva, ati suksmam aci titam. Ikang jnyana kabeh lawan tatwa, Batara majaraken ndia ikanang nirbanan- pada wekasning jnyana, suksmaning suksma ya, acin titing, tan kaucap dening ulun. Mati suksma mahajnyanam, bruhi tatvanca evadoh, Siva prasadasuksmatvam, na grehitama sanggata. Ika mahajnyana suksma ya, ndan Batara wruh i kalingania, matangian

 

12b. sangsayan ulun, apan ta kapangguh pawarah Batari ring ulun, tan kahidep dening ulun. Maheswara ewaca, majar Batara ring Sang Kumara, lingnira: Eh putra, eh Devi-deva, sarva sandeya nasanam, vaksiami sranu suksmancah, mohita kiati paniate. Ikanang sandehanta, irika jnyana tan katemunia, suniata suniata sarva tatatvam, sahevamara mascivam. Manah suniata, cita sunyata, yatat suniata, ika kabeh ya ta kapangguh ikang parama niskala denta, ndia lwirnia jnyana sunia nihan. Na cinta-cinta na atma, na cinta-cinta karmani, na cinta-cinta sah tatvam. Kalingania ikang cita tania cetana ika, sadanitia karma, ya ta ajnyana sunia nga. Nopta drestih rateh ruda, cendriya navi pascatah, sivasca rabina datva, tasmat moksa kamuciate.

 

13a. Ikang aksi karwa, grana karwa, tutuk manah tan wineh, umidep siwisayania, ya tika yoga nidra nga. kapangguhaning Siwa kridandon ika kamung Kumara. Sang Kumara ewaca, matakwan mwah Sang Kumara, lingnira: Yoginayena muktantat, mahasangkara sang smaret, virakta sarva bogepu, siva santi pravodakah. Ika Sang Resi winarah de Batara irikang jnyanasti, ya ta matangian kapangguh ikang kamoksan denira, mari masarira. Wenang yan tininggalaken boga kabeh, dumeh nihan mangkana, sangkania asih Batara. Iriya etunia Iswara uwaca, muwah lingnira: Sahalambang nayogasca, nira lambana suniatam, dvaye dosanti moksatam, satiejet pandito sada. Ikanang sahalambana umidem, wastu tan ana ikang pada; nira lambana umidem, wastu ana tambana; ikang kamangkana rwa, ya teka aryakena denta.

13b. Yogijnyana siamoksatah, sarva baveh vinasiatah, moksam bavani Pandita, ditiam suksmayam tincitah. Ikang jnyana suksma cintiaya, ya nosesena, ati suksma bavet divam vasesatah. Ikang patakwanta ring kami kamung Kumara mwang kita Batari. Wus tan pasesa ikang jnyana kabeh, ya ta sampun kawarah den mami ring kita mahasuksma kabeh. Kumara waca, lingnira: Sarva Deva pralinani, sarva sastra vinasatah, ati suksma bavet Diviam, niratsaran tiratmakam. Ikanang ati suksma jnyana pawarah Batari ring ulunira aksaraya, ya ta kalinaning Dewata kabeh, ya ta sinangguh wekasning parama suksma, niratmaja, luput sakari atma. Siva nugraha suksmatvam, ta vasande anasanam, sarva tatvana sandeham, Siva nugraha karanam. Ikanang jnyana anugraha Batara ring ulun, mahasuksmaya, ilang

 

14a. sandeyaning ulun ring sarwa tatwa kabeh, de pawarah Batara, sang karya nugraha Batara etunia. Dewa uwaca, mawarah Bataramu: Lokatah saptadvipanca, sarvatah sagara satata,
andasiante tataloke, etat buvana laksanam. Ikanang saptaloka, saptapatala, saptasagara, ya aneda laksana nga. kamu Kumara Bur bvah svah mahalokam, svah loketapa satiakam, jana lokenca saptake, lokeste parikirtitah. Buh loka nga. Nabi. Manusa loka nga. Bwah.loka nga. weteng, ya candra ditya nga. Swah loka nga. Ati Wisnuloka ya. Mahaloka nga. mulakanti ya Brahmaloka. Janaloka nga. Cangkem; Rudraloka, tampoloka nga. Irung, ya Mahadewaloka. Satyaloka nga. sirah, ya Siwaloka nga. Nihan sinangguh saptaloka ring sarira nga. kamung Kumara.

 

14b. Talam sutalar nitalam, santalam totate vacah, atalam clovatalam, tala talani saptata. Tala nga. tlapakaning suku, ya Mahaniraya nga. sultala nga. walakang tlapakaning suku; ya Niraya nga. pogeloganing tlapakaning suku; ya ta aweci nga. santala nga. wisia maharorawa ngarania atala nga. jejengku, ya rorawa arania. Wetala nga. pupu ya, Yamaloka ngarania; tala-tala nga. let, ya kumbaka ngarania. Nahan ta Saptapatala ring sarira kramania. Jambudvipanca sangkanca, kusakronca tatevacah, salmalice gomevanca, puskaradvipa saptada. Tumpuk sangkadwipa nga. ungsilan; kusadwipa nga. ampru; kroncadwipa nga. limpa; salmadwipa nga. paru-paru; gomedadwipa nga. pusuh-pusuh; puskaradwipa nga. ati. Nahan tang saptadwipa aneng sarira kamung Kumara. Jambudvipa Mahadeva, sangkadvipa svarabavet, kusadvipasca sangkaro, kroncadvipastu Rudrakah.

 

15a. Salmalisca bavet Brahma, gomedah Visnu rasiate, paskaranca Sivojnyeyah, etadvipasia laksanam. Ikang jambudwipa Mahadewa Hiangnia; sangkadwipa Iswara Hiangnia; kroncadwipa Rudra Hiangnia; salmalidwipa Brahma Hiangnia; gomedadwipa Wisnu Hiangnia; puaskaradwipa Siwa Hiangnia. Nahan ta saptadwipaneng sarira malih Hiangnia. Kururania iranieva, ari kirana muciate, nara nasteva saptastu, parvatatah parititah. Kuruparwata nga. lambung, Satia Hiangnia. Rasiaparwata nga. susu Sambu Hiangnia. Iraniaparwata, susukiwa, Pasupati Hiangnia. Ndalaparwata nga. bahu tengen, Kala Hiangnia. Ariparwata nga. bahu kiwa, Mretiyu Hiangnia. Kiranaparwata nga. irung, Kama hilangnia. Bhataraparwata nga. ulu, Siwa Hiangnia. Nahan tang Saptaparwata aneng sarira. Lavanat sira dadisca, sapinet surasah tatah, ikava dusta itietah, samudrah sapakirtitah.

 

15b. Lawana samudra nga. aringeting muka. Swadong samudra nga. slesma. Nahan tang saptasamudra aneng sarira kamung Kumara. Madanacar narmada tirtam, budi sinduh tatevaca,
kanta males mreta gangga, jiwayanca Saraswati. Caksu sarira tatitam, srot rusvesta dadi tata, Siva nandismreta pano, saptatirta pratistitah. Narmada tirta nga. manah: Sindhu tirta nga. budi; Gangga tirta ngaran kanta mula; Saraswati tirta nga. jiwa. Ndarawati tirta nga. talinga; Siwanadi tirta nga. wunwunan; Siwaprasta nadi nga. tungtunging rambut. Nahan ta Sapta tirta aneng sarira kamung Kumara. Kadaling puspa sang yuktah, isano vetisa tirtah, darma madie satistitam, Isvarostantati stitah. Mulaning pusuh-pusuh, Isa Hiangnia; Mudita wetunia; ring tengah, Dharma Hiangnia; Metri wetunia; ring tutuk, Iswara Hiangnia; Karuna wetunia. Brahmahandavahanadi, Visnurasavahastata, Pranavandamahadevah, Triodevasamantitah.

 

16a. Iti ana wahanadi, Brahma Hiangnia, panasning ambek wetunia. Ikang rasa wahanadi, Wisnu Hiangnia, ing ambek wetunia. Ikang prana wahanadi, Mahadewa Hiangnia, Upeksa wetunia. Nahan Dewatania kamung Kumara. Bayu tribeya vijnyeyah, ana bayu Sivasmretah, pranabayu stitah, Deva Paramasiva stitah. Bayuning ana wahanadi, Siwa Hiangnia, santusti wetunia. Bayunira sawahanadi, Sadasiwa Hiangnia, niwiapara wetunia. Bayuning prawahanadi, Paramasiwa Hiangnia, ning wikalpa wetunia, kamung Kumara. Bayutram anggatojnyeyah, Devaguru samanvitam, sanggatam purusajnyeyah, sarva mva pisama stitah. Patemuning bayu telu, Dewaguru Hiangnia, sira ta mahapurusa, pinakatmaning sarwa atma kabeh kamung Kumara. Hreditah Rudrah, Sangkaram hreda madiagah, anta hredistu kamastah, tridevastah hredi stitah.

 

16b. Ikang witning ati, Rudra Hiangnia, ica wetunia; i tengah Sangkara Hiangnia, sama wetunia; tungtung Smara Hiangnia, ragan wetunia. Nahan ta Hiangning ati. Visva stitobavet santah, kroda petabavet stitah, samudrano sakalancah, mretiu runastitobavet. Ikang paru-paru, Wiswa Hiangnia, santa wetunia. Ikang ampru, Kroda Hiangnia, sahastita wetunia. Ring ususta Kala Hiangnia, rajasa wetunia. Ring pangelen, Mretiu Hiangnia, tamaya wetunia. Hredi mulestitodevah, Uma Durga dayostitah, daksine grehande satah, Devi Dvaya samagatah. Nahan Devah stita nayuh, sarva sandi ganastitah, pitah mangsa Mahadevah, veta mangsa titah Devah. Tvik Visnu ri tisar matah, Nandisvara mahakalam, pada dvayo samastitah, candra ditia cacak suso. Deha Deva sarira bret, Pinakasumsum, Siwa. Pinakakatawulan, Iswara. Pinakadaging, Brahma;

 

17a. pinakarah, Rudra; pinaka otot, Basukih; pinakasandi, naga; pinakalamad-lamad, Sambu; pinakawaduk, Mahadewa; pinakakulit, Wisnu; pinakasuku ro, Nandiswara Mahakala; pinakasiku rwa, Candraditia. Nahan ta dewata ring sarira kamung Kumara. Pretivi manggavajnyeyah, apah Rudira evaca, tejo rasmibavet jnyatva, bayu prana sarira bret. Akasa mevata dvaram, pancabuta saman vitam, saptavara stata romah, sadvara pitata bavet. Pertiwi pinaka daging, apah pinakarah, teja pinaka rasmi, bayu pinakaprana, akasa pinakadwara, Saptawara ring Sadwara pinakarambut mwang ulu. Babayuvah pancadaproktah, prana pana samanatrah, udanabiana kedveca, sastitah sarva de isu. Muke prano gune pano, samane hredi sang stitah, unano murdi vijnyeyah, biana sarva nggasandisu.

 

17b. Lima kwehning bayu, lwirnira: prana, apana, udana, biana, samana. Nahan ta bayu munggwing sarira. Ikang bayu prana munggwing let, sisapana metwing ati, saudana metu ring siwadwara, sibiana metu ring sarwa sandi. Nahan ta bayu metwing sarwa sandining sarira. Jagram Brahmanta ring saptam, padam svapenantu danavah, susupenanca padam Rudrah, padam turya Mahesvaram. Pinaka jagra Brahma, pinakasupta Rudra, pinakaturya Maheswara. Angga ratata Brahma, mano Visnu tatevacah, irota budi vijnyeyah. Iti triantasia laksanam. Brahmana kaangkaran, Wisnu pinakamanah, Iswara pinakabudi. Nahan tang trianta karana. Rajo Rudra mitikiatam, tamo Sangkara evaca, satva mava Mahadeva. Iti triguna laksanam. Rudra pinakarajah, Sangkara pinakatamah, Mahadewa pinakasatwa. Nahan ta Dewataning Triguna.

 

18a. Cita jnyana Sivojnyeyah, kevaganca Sadasivah, parah-parah makevaliam. Iti triakevalia muliateh. Siwa pinakacita, kewalia suniata Sadasiwa, sunia tara kewalia, Paramasiwa. Nahan ta triloka kewalia nga. Etad buvana sang siptan, sarva tatva samar pitam, karanam svarga moksisiat, jnyana sarasa masatah. Yeki Bhuana sang sipta nga. ika ta kabeh margan Sang Yogiswara manemwakan kamoksan mwang swarga lewih. Yan sampun wruh ring tatwania mwang ring sang gaweyah. Jnyana vitatva vitiogi, svarga moksa palarcana, sarva sastra visesana, janasia dipa utamam. Wruh pwa Sang Yogiswara ring jnyana tatwa, ya marganing anemuwaken kamoksan. Mangkana palaning pangwruhaken ring swa tatwa, wenang mangdadiaken swarga kamoksanan. Tungleh na pungsakam jnyeyah, arya vastri nigadiate,

 

18b. urukung capumanitiam, panirvan pandurevaca. Vas pumana ulastrica. Itiete sadvaratrat. Ikang tungleh kedi katatwania, ikang aryang anakbi katatwania, ikang urukung laki katatwania. Paniron wandu katatwania, was laki katatwania, maulu istri katatwania. Nahan katatwaning sadwara. Urukung, maulu, brahma, tungleh, paniron, wisnu, was, aryang, mahadewa katatwania. Sukro, sanistriojnyeyah, divangkaro ravipuman, klivam saniacarejcatam, brahmacari bavet budah. Sukra coma, stri Hiangnia, wrespati, anggara lakia, buda sukla Hiangnia. Aditiasca lere raktam, sveta, sukrona, sangkarah, budanca mika varnancah, pitavarna vrespatinca, kresnam sanam scerojnyeyah, saptavarasca vanakah. Aditia, anggara, sukra, soma, petak rupanira; buda sami ika warnanira; wrespati kuning warnanira. Nahan lwirning ulu tatwania. Sram vat sangkusa minasca, sangkasca pada astata, cakra, dvayasca, suryasca, padma manie pratistitah.

 

19a. Gunung, purwa; angkus, agneya; mina, daksina; sangka, neriti; tahag, pascima; cakra, wayabia; dwaya, utara; aditia, airsania; padma, madia; sahawahana, yeka postika nga. Bajragni danda moksalam, pasangkusastata, gada, trisulasta pita sada, padma madie pratistitam. Bajra, purwa; geni, gneya; danda, daksina; moksala, neriti; pasa, pascima; angkus, wayabia; gada, utara; trisula, airsania; padma, madia; yeka raksana nga. Dvaya angkusa tata cakram, sangkastra pataahstata, trivaksa ardacandrasca, bajrasca svatito ciate. Dwaya, purwa; angkusa, gneya; cakra, daksina; sangka, neriti; pataah, pascima; gunung, wayabia, ardacandra, utara; bajra, airsania; padma, madia;

 

19b. sahawahana yasanta nga. Purva candra tata ditia. Dvajasca kala sangkuso, svascino lendi vahakam, tula padmasca moksakam. Soma, purwa; aditia, gneya; dwaja, daksina; diu, neriti; angkus, pascima; curiga, wayabia; dupa, utara; itala, airsania; padma, madia; iwaka, gneya; yeka moksaka nga. Bajra angkus angkava kurma, nagaceva tata katam, vraksa sangka trisulasca, padmasca vaalibavet. Bajra, purwa; angkus, agneya; masa, daksina; naga, neriti; talaga, pascima; waringin, wayabia; sangka, utara; trisula, airsania; padma ring madia, sahawahana ya bijaruna nga. Iti buwana sepa. Nihan kawruhaning raga sarira, ma. Ong sabda guru, ong sabda Batara, ujar Dewa Batara Siwa nga. ya aku sarining rat buwana kabeh, ya wisesa ring

 

20a. rat buwana, ya aku anugraning rat buwana, u u ong ong nama svaha, ong labdawara sawuwusku, ulun sang Hiang Labdawara, ulun Sang Hiang Waralabda, ulun Sang Hiang Cintiamanik, ulun Sang Hiang Mandiswara amunpuning rat buwana kabeh. Nahan t pamandiswara nga. Ana geni ring jeroning toya, sajeroning geni awasta prenah, o mangko aneka tulis tan ana papane, mangko papanta tan patulis neki, darma muruk mangko dadi ta sira asmi, awas surupaning surya, surupaning candra mangko, surupaning sagara lawan danu ika, awas pawananing pati, tambanganing urip. Si Dukuh alon angucap: ”Punapi winulatan tresna?” Dukuh Wisesa sumahur: ”Punapi sawaning geni muwah sawaning toya?” ”ta mangko ikang pritiwi timbangan, akasa mangko timbangan kakayoneki, samalih sawanin

 

20b. angin mangko.” Sumahur Dukuh Wisesa: ”Duk tan ana gumi ika, punapi bakale neki?” ”Toya dadi nyanyad ika, nyanyade dadi pretiwi mangko, nging tan pasumbuta punika. Cawuningjo tan pawarsa, tunjung tan patalaga neki, macan petak tan punika lawan be julit putih mangko, sagara tan patepi ta punika, ana Dukuh Dekih arane punika, rame dadi Dukuh mngko, ikang ina dadi mulia, dadia sari, ana sugih dadi nista, ana nista dadi sugih. Punapi karsane mangko Dukuh Dekih. Sumahur Dukuh Wisesa: ”Wenten kuda ngerap neki ring panedengan mangko”, Ana kayu aywan, ikang kayu neki aji Dukuh iku maletik ta mangko ikang kayu matemahan magerit dadi geni. Iti arsa timbangan.

Ong astutiya namah svaha.

Telas.


Sumber

I Wayan Arya Adnyana
Balai Diklat Keagamaan Denpasar
Ni Wayan Yuni Astuti
Universitas Hindu Indonesia Denpasar
Ida Bagus Putu Eka Suadnyana
STAHN Mpu Kuturan Singaraja
Transkrip Tutur Parakriya
Koleksi Gedong Kirtya, No. IIIB.601/1



Beryadnya dengan Sharing

Tak akan Mengurangi Pengetahuan

HALAMAN TERKAIT
Baca Juga