Tutur Gong Besi, Pinugrahan dari Bhatara Dalem


Nanem, Ngaben dan Ngerorasin dalam Tutur Gong Besi

Dalam Teks Tutur Gong Besi dipaparkan 3 tahapan utama pelaksanaan ritual bagi kematian seseorang, yang pertama merupakan tahapan nanem atau menanam jenasah, kemudian ngaben atau membakar jenasah dan yang ketiga tahapan ngerorasin.

Prosesi Nanem (Tata cara Menguburkan Jenazah)

Prosesi pertama adalah proses nanem atau menanam mayat, kutipan Tutur Gong Besi sebagai berikut:

Iki boddhā batur sawā nga, boddhā tatwā, den prayatna sira angamong palā krêtine asasanga, samya pasamodannāknā, ring i meme, ring i bapā, I Meme Sanghyang Ibu, Pritiwi, I Bapa Sanghyang Akaśā, ikā samodanain, ring I Meme samodananya, ma.

Artinya:
Ini Boddha Batur Sawa yaitu filsafat Boddha, agar berhati-hatilah menjaga pahala jasa dari pelaksanaan ajaran dengan benar (?), namun semuanya agar dimohonkan kepada Ibu dan Bapak. Ibu adalah Sanghyang Ibu, Pritiwi. Bapak adalah Sanghyang Akasa. Itulah yang patut dimohoni.

Kutipan Teks di atas menunjukkan bahwa manusia yang meninggal harus dimohonkan terlebih dahulu Akasa dan Pritiwi selaku ayah dan ibu secara niskala, yang dimana Akasa sebagai pemberi unsur spirit dan pritiwi sebagai pemberi unsur material. Tahapan pertama adalah memohon kepada pritiwi atau bumi sebelum membuat lubang galian untuk mengubur mayat, adapun doanya adalah sebagai berikut:

Ih bwanā kabeh kesah, pwukulun Ibu Pritiwi ingsun anuhun winugrahā, akaryya lwang raga nirā, bngang kang pritiwi, bngang-bngang.

Tahapan berikutnya adalah menggali lubang penguburan sambil keluarga yang meninggal memohon pamit si mati di sanggah kemulan dengan menggunakan kwangen disertai mantra sebagai berikut:

Ih pwukulun, Sanghyang Batur Kamulan śakti, pwukulun syanu lêpas maring apadhang, mangke mulih maring sunya,
paduka ratu ngwAkaśāng maring rasaning sunya, pommā.

Berikutnya, dilanjutkan dengan proses menguburkan jenasah dengan mengucapkan mantra sebagai berikut:

Ih atangya Ibu Pratiwi, anak ira mulih maring sirā, tampi den rahayu, watang ipun,
pommā.

Selanjutnya proses menimbun mengucapkan mantra :

Ih bwana kaśah-kasah, ih Ibu atêr ingsun, mulih ring śwapêpêt.

Setelah proses mengubur jenasah selesai dilanjutkan dengan mengucapkan mantra permohonan kepada Sang Hyang Akasa atau ayah niskala mantranya adalah sebagai berikut:

Ih bhūr bhwah swaha, atangya ta sira Bapa Akasā, anak ira asêrah maring sira, tampi den rahayu, pommā.

Ih bhur bhwah swah pwukulun Bapa Akaśā, atêr ingsun maring swarggan, Sanghyang Śiwwā, pommā. 

Dilanjutkan dengan mantra:
Ih Sang Jalimêt, Sanghyang Rainsadā, sanghulun, Sanghyang Śuryya, Sanghyang Lintang, Sanghyang Trênggaṇā, Śiwa Śadha Śiwa, Paramā Śiwa, Kaki Śiwa Gotra, sāmpun sira lali, ring watangane syanu, sāmpun tutug watês ipun, mangke weh hana brêsih dalam ipun, hatêrana mantuk maring śwargan, kayangan ira Sanghyang Siwa Tunggal, pommā.

 

Prosesi Ngaben ( Kremasi ) dan Ngerorasin

Prosesi kedua adalah prosesi ngaben yang menjadi proses kelanjutan dari proses mengubur jenasah dalam rangkaian prosesi kematian seseorang. Proses ini dimulai dari menebus atma Sang Preta, kemudian meminta permakluman kepada Bhatara semua, lalu menempatkan Sang Preta pada “adegan” lalu menaikkan ke dalam wadah, membakar, memasukkan abu jenasah kedalam kelapa muda, Nganyut, lalu Ngerorasin, kutipannya adalah sebagai berikut:

Katatwan sang ngaben, munggah ring setra, saha babantên sapuputa, adêgan lingga sang mati, punikā sêngka palikramane, yan wwang tan wêruh sakala niskala, tan sidha gawe kajarnya, kunang atman sang mati, Sanghyang Kala Mrêtyu Jiwa, nga, ne nampi atman sang mati, i Dewa Dalêm Rajapati, nga. punika ne sèdhêng astawayang. kunang sang atma, yaning kalugraha, antuk ida sane kêkalih, Sanghyang Mrêtyu jiwa, i dewa Dalêm Rajapati, yan ida kalugraha, ngêrawuhang Sanghyang Atmā, musti rawuh sang Atma, yanora samangkana, nora rawuh sang Atma, tan sidhā gawe kajaranya, brana kutang- kutang ring marga agung, nga, samanya, aja…
mamandêl wawalen magênta, yadin sang brahmana, yan tan samangkana tan sidhā karya sira, poma, aja tan prayatna ya, pawarah åśi yoga puputing bratha.

Iti pasamodana, nêbus sang pirata, ma,

Ih kaki empu Atma, pwukulun angodā lanā atmane si anu, ki atmane si anu, sabyantara anyusup madegan ipun, poma.
Sampun rawuh jumah nguningayang bhaþāra sami, iki ature, ma, Ih pwukulun paduka bhaþāra, wong manusa pwukulun, wus kawituranā pangaweruh, paduka bhatara, atman pun si anu, ingudalakên saking pasaśetan, wus kawinugraha……..  ring i dewa Dalêm Rajapati, añusup adêgane sang byantara, pomā sami paduka pomā.

Malih ngayahang adegane, duduk ikang wong, raris bresihin, iki toya wawu mandusang adegane, iki panundunang toyane, ma, Ih Sanghyang Tirtha Suci, atangya ta sira anak ira arśā adyus, payu atunggalan lawan ingsun, pomā.

Yan sāmpun pacang makutang, pamitang ring dewane sami, iki ature, ma,

Ih pwukulun paduka bhaþāra, manuśa paduka anuhun pamit, ring paduka bhaþāra, kau kaula mulih maring lêpas, pomā,

Malih mênek maring wadah, ma, Ih tabe Ibu Pretiwi …. mwah Bapa Akaśā, anak ira munggah maring salu,lah tabe ingsun,pwukulun tabe, 3, lah poma, tabe,
Dinunjele iki, ma, Om Ang brahma ya nama śwaha, pwukulun Sanghyang Geni Prakasa, angêsêng ana watang kurungane si anu, Om Ang brahma ya namah śwahā, pwukulun Sanghyang Gni Prakasa, angesengana watang kurungane si anu, têkaning sêbêl kandêl ipun, têkaning papacakaning sarira,
lêbur gêsêng atmahan awu, Ang Ang Ang 3.
Menpen ring kelungah, ma,Om gni mirah,angêsêng kurungan mas,awune mulih maring cucupu manik, båêsih hening, 3,Mulang ring sagara, ma,Ih Wiśṇu mumbul,tirtha suci toya akrantun,eling sira asanak lawan manusa, manuśa tunggalan sira, sira tunggal…..ring manusa,swarga nira maring bayu,bayu milih maring manuśā, hêning pada hêning,suci padā suci,suklā pada suklā,pada nêmu rasaning swarga,pomā.
Ngerorasin, ma,
Om Ang Ung Mang, Ang Ung Mang, Om Ang Ah, pwukulun Ibu pritiwi, Bapa Akāśā, Sanghyang Ulan Lintang Tranggaṇā, kaki êmpu atmāda ring swargan sarêng widyadari widyadara, yan sampun tutug watês ipun, ateh mulih manumadhi, maring manuśā ring damuhnya.




Beryadnya dengan Sharing

Tak akan Mengurangi Pengetahuan

Dapatkan Dalam Versi Cetak
Baca Juga